Vitamine B12-tekort, vaak een gemiste diagnose

Wie dagelijks voldoende melk en melkproducten en regelmatig dierlijk voedsel gebruikt, krijgt voldoende vit. B12 binnen. Indien de waarde van vit. B12 desondanks te laag is, kan er sprake zijn van een opnamestoornis.

Soms kunnen maagaandoeningen de oorzaak hiervan zijn. In de maag zorgt nl. een stof (intrinsic factor) voor de opname van vit. B12. Het voedingspatroon kan wèl een rol spelen bij veganisten en – in mindere mate – bij vegetariërs. Met name veganisten krijgen in het geheel geen dierlijke producten binnen en dus geen vit. B12 en kunnen een vit. B12-tekort hebben. Hierbij hoeft er dus geen sprake te zijn van een opnamestoornis. Het verdient echter aanbeveling om het tekort aan vit. B12 zo snel mogelijk te verhelpen om blijvende schade te beperken m.n. aan het zenuwstelsel.

Klachten bij een vit. B12-tekort kunnen zijn: vermoeidheid, slaperigheid, tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten, op “watten” lopen, uitvalsverschijnselen, concentratiestoornissen, geheugenproblemen, depressie, dementie, spierpijn en krachtsverlies, ontstoken tong, branderige, pijnlijke of prikkelende tong, zwakte, verlies van eetlust, gewichtsverlies, gewrichtsklachten, duizeligheid, het koud hebben etc.

De diagnose vit. B12-tekort kan middels het bepalen van vit. B12 in het bloed gesteld worden. De behandeling bestaat meestal uit vit. B12-injecties 2 keer per week gedurende 5 weken en daarna om de 2 tot 3 maanden een inj. voor mensen die een opnamestoornis hebben.

Veganisten/vegetariërs zouden vit. B12-tabletten kunnen innemen i.p.v. injecties, omdat bij hen er een tekort aan vit. B12 is in hun voeding.

NOOT: Er is geen eenduidige mening of vit. B12 ook in plantaardig voedsel voorkomt. Vit. B12-tekort kan bij eenieder voorkomen en is goed te behandelen. Dus vegetariërs hoeven niet weer vlees e.d. te gaan eten, een advies wat ze vaak onterecht krijgen.

Bron: Stichting B12-Tekort

De eenvoud van de allerhoogste kennis

De Bhagavad Gítá is één van de grootste spirituele en filosofische klassiekers. Wat is de essentie van de Vedische wijsheid over het spirituele wezen van de mens, over de cyclus van geboorte en dood en over de relatie tussen alles en het Goddelijke? In een vorig tijdperk, te midden van vijandige legers, onderwijst Shrí Krishṇa deze allerhoogste kennis via Arjuna aan alle mensen in alle tijdperken.

Albert Einstein: “Als je nadenkt over hoe alles in het universum zo nauwkeurig, ordentelijk en moeiteloos beweegt en zweeft, dan kan het niet anders dan dat er een hogere intelligentie hierachter schuilgaat. Misschien noemt men deze intelligentie God. Als ik de Bhagavad Gítá lees dan blijft maar één vraag over: Hoe heeft God dit universum geschapen? Alle andere vragen blijven overbodig.”

Mahatma Gandhi: “Bij twijfels, teleurstellingen en geen hoop, richt ik mij tot de Bhagavad Gítá en vind altijd weer een vers dat mij troost biedt. En dan, te midden van de meest tragische omstandigheden, lach ik weer. Op de Bhagavad Gítá mediteren betekent voor mij iedere dag nieuwe vreugde beleven.”

Ralph Waldo Emerson (één van Amerika’s meest invloedrijke denkers): “Een vriend en ik beleven indrukwekkende dagen aan de Bhagavad Gítá. Wij ervaren het als het belangrijkste boek. Het lijkt alsof een wereldrijk tot ons spreekt, niet over iets gerings of onwaardigs, maar over iets groots, sereen en samenhangend. Het lijkt op een stem van een intelligentie uit een vorig tijdperk met een ander karakter die over hetzelfde nadacht, sprak en antwoorden gaf op alle vragen die ons allen in dit tijdperk bezighouden.”

Mansukh Patel: “De Gítá leert ons te leven in vrijheid. Ieder van ons heeft een unieke levenstaak en speelt een rol in het schouwspel van het leven. Welke rol is dat? Wie zijn we? Waarom zijn we hier? En waarom verzetten we ons tegen onze eigen kracht? De Bhagavad Gítá is de sleutel! Niet alleen tot het ontdekken en bereiken van ons levensdoel, maar ook tot het ontvouwen van het mysterie van het leven zelf. De Gítá helpt ons om zonder weerstand en angst krachtig in het leven te staan.”

Sharmila Ramratan

Waarom schreeuwen we in woede?

Een heilige hindu, die een bad nam in de Gangá (Ganges), trof enkele familieleden aan die woedend naar elkaar schreeuwden. Hij vroeg lachend aan zijn discipelen: “Waarom schreeuwen mensen in woede naar elkaar?”

“Omdat we onze kalmte verliezen, schreeuwen we” , zeiden ze . De heilige hindu begreep niet waarom mensen niet rustig praten maar schreeuwen terwijl de ander vlak naast hem staat.

“Je kan wat je hebt te zeggen, dat toch op een rustige toon doen?”
De discipelen hadden geen bevredigend antwoord en toen legde de heilige hen als volgt uit. “Als twee mensen boos zijn op elkaar, ontstaat er een afstand tussen hun harten. Hoe bozer, hoe groter de afstand. Om die afstand te overbruggen moeten ze meer en meer schreeuwen om elkaar te kunnen verstaan.

Dus hoe bozer, hoe harder!!” “Maar als twee mensen verliefd zijn op elkaar, praten ze zachtjes, hoe meer ze van elkaar houden, hoe zachter en zachter ze praten. Vervolgens wordt er alleen maar gefluisterd en uiteindelijk wordt er slechts naar elkaar gekeken daar de afstand tussen hun harten gewoon is weggevallen!!!!”

“Blijf ervoor waken dat bij meningsverschillen de afstand tussen jullie harten niet groeit. Voorkom het gebruik van woorden die de afstand tussen jullie kan vergroten. Er zou anders wel een dag kunnen komen dat de afstand zo groot is geworden, dat u de weg niet meer kunt vinden om terug te keren….”

Bron: TM

Alles verandert iedere Seconde

De Shástra’s leren dat er maar één constante is in dit heelal en dat is verandering.
Alles blijft veranderen en dat is niet voor niets. Zonder verandering is er geen groei. Daarom leren de Shástra’s dat wij mensen verandering moeten omarmen en beseffen dat het allemaal gebeurt om een reden: spirituele groei. De Bhagavad Gítá leert ons dat alles wat er vandaag is, er gisteren niet was, en morgen ook niet zal zijn. Wat wij hebben zullen wij morgen niet hebben. Mensen, toestanden, gedachten, emoties en denkwijzen komen en gaan. Het leven stopt voor niemand. Rust kan op ieder moment veranderen in chaos, en chaos kan op ieder moment veranderen in rust.

Ons leven kan in één seconde van koers veranderen. Een onbewuste keuze kan onze hele wereld op z’n kop zetten. Het leven is dynamisch en om te overleven is het van belang om ook dynamisch te zijn. De Bhagavad Gítá leert dat innerlijke rust ons de kracht geeft om flexibel te zijn, terwijl angst en ego ervoor zorgen dat wij star blijven. Wij zijn geneigd om te blijven in onze comfortzone. Maar deze wereld zorgt ervoor dat wij niet star kunnen blijven. De wereld is zo veranderlijk dat wij uiteindelijk geen keuze hebben dan te beseffen dat geluk komt uit het waarderen van wat wij nu hebben en het besef dat het morgen helemaal anders kan zijn.

Bron: sanatandharm.net

Waarom je een ontbijt niet moet overslaan

Een onderzoek over ontbijt maakte deel uit van NHANES III, een groots onderzoek op het gebied van diëten.
Mensen die de dag beginnen met een ontbijt merken de voordelen hiervan, waar de mensen die het ontbijt overslaan niet van op de hoogte zijn. Als ontbijt worden van nature meer vezelrijke producten genuttigd, z.a.: brood, crackers, cornflakes, melk of yoghurt, vruchtensap, thee, koffie.

Deze vezelrijke producten zijn vaak vetarm en voorzien je van vitaminen en mineralen. Mensen die zonder ontbijt de deur uit gaan hebben de neiging dit later op de dag over te compenseren door meer energierijke, vette producten te gebruiken, vooral bij het middageten. Ook bestaat het risico op het krijgen van hypoglycaemie (te lage bloedsuikers), vooral bij diabeten. Want vaak heb je ongeveer 12 uren niet gegeten na het laatste avondmaal; en dat is te lang als je ook nog bloedsuikerverlagende medicijnen inneemt. Bovengenoemd onderzoek toont aan dat kinderen en tieners die gewend zijn een ontbijt te nemen, slanker zijn dan hun leeftijdgenoten die zonder iets te eten de deur uitgaan.

Waarom wordt het ontbijt overgeslagen?
Er zijn verschillende redenen waarom mensen van deze tijd en alle leeftijden het ontbijt overslaan z.a.: gebrek aan tijd, gebrek aan planning, het idee dat één maaltijd minder ook minder calorieën betekent en dus beter voor het gewicht, “ik kan zo vroeg ’s morgens niet eten” wordt vaak gezegd.

Het is een kwestie van plannen
De volgende tips kunnen je eraan wennen een echte “ontbijter” te worden.

  • Bedenk van tevoren wat je bij het ontbijt zal eten en zet dit op je boodschappenlijstje.
  • Zet de wekker 15 minuten eerder, zodat je ook tijd hebt om een simpel en voedzaam ontbijt te nemen.
  • Ontbijt niet te laat; ontbijt altijd eerst voor je begint aan je dagelijkse activiteiten, hetzij thuis of buitenshuis. Zo voorkom je hypoglycaemieen begin je energiek met je werk.

Neem lichte, vetarme, vezelrijke ontbijtproducten z.a.:
Vers fruit of vruchtensap; vezelrijke granenproducten z.a.: havermout, muesli, cruesli, cornflakes; halfvolle melk of yoghurt; volkoren brood licht beboterd met beleg.

Bron: o.a. www.gezondheid.rubriek.nl

Zuurzak/Salífá/Graviola/Guanábana/SourSop:Natuurlijk geneesmiddel tegen kanker

Het zure sap of de vrucht van de Graviolaboom is een wonderlijke natuurlijke kankervernietiger, veel sterker dan Chemotherapie. Deze plant heeft bewezen alle vormen van kanker te genezen. Daarnaast beschermt het je immuunsysteem en bestrijkt het een breed spectrum in het bestrijden van bacteriële en schimmelinfecties. Het Bestrijdt wormen en parasieten die het lichaam zijn binnengedrongen en is een uitstekend middel tegen depressies, stress en nervositeit. Diverse delen van de Graviolaboom zoals de schors, blaadjes, wortels, vrucht en zaden van de vrucht worden al eeuwen door medicijnmannen in het Amazonegebied gebruikt voor het behandelen van hartkwalen, astma, leveraandoeningen en artritis. Onderzoek heeft uitgewezen dat kanker op een veilige en effectieve manier bestreden kan worden met het extract van deze wonderboom zonder de afschuwelijke bijwerkingen zoals misselijkheid, haaruitval en gewichtsverlies. Sinds de jaren ’70 is de vrucht in een twintigtal laboratoria onderzocht en de uitkomsten van die testen waren:

  • Het vernietigt effectief kwaadaardige cellen van 12 soorten kanker z.a. darm-, borst-, long-, prostaat- en alvleesklierkanker.
  • Het extract bewees 10.000 keer sterker te zijn dan Adriamycin, een chemotherapeutisch medicijn, dat doorgaans bij het bestrijden van kanker wordt gebruikt.
  • Het extract van deze boom maakt alléén jacht op kwaadaardige cellen en laat de gezonde cellen met rust.

 

RECEPT zuurzaksap

Ingrediënten:
1 grote zuurzak – geeft ruim 1 liter diksap, of 2 kleinere zuurzakken – geven circa 1,5 liter diksap, 5 eetl. Suiker

Bereiding:
Schil de vrucht en snijd de kern weg. Snijd het vruchtvlees in stukken en doe in porties in de blender. Met pitten en al, want die krijgt de blender niet gauw kapot. Voeg water toe tot de stukken fruit bijna onder staan en maal op lage snelheid. Druk de lobbige massa door een zeef en gooi de overgebleven pulp weg. Doe een bodempje water in een steelpan en voeg voor 1,5 dl diksap 5 eetl. Suiker toe. Laat oplossen en voeg bij het diksap.

Vaidya Etienne Premdani

 

Gelukkige mensen doen dingen anders

Studies gedaan door de psycholoog Sonja Lyubomirsky geven 12 handelingen aan die door mensen anders gedaan worden, zodat hun niveau van geluk wordt verhoogd.

  1. Toon dankbaarheid; dankbaarheid voor al het goeds om je heen is al een teken dat je leven een dieper niveau van geluk zal brengen, zonder dat je iets erbij hoeft te kopen of te doen.
  2. Blijf optimistisch; een succesvol mens is hij, die wat er ook gebeurt, een manier vindt om een optimistische draai aan het geheel te geven. Hij ziet iets dat niet lukt slechts als een mogelijkheid om te groeien en iets nieuws uit het leven te leren.
  3. Vermijd piekeren en je te vergelijken met je medemens; dit werkt namelijk vergiftigend.
  4. Wees steeds vriendelijk; zonder verwachtingen een ander helpen is de meest krachtige manier om je van binnen goed te voelen. Er komt een hoeveelheid van de stof serotonine vrij door slechts te observeren hoe gelukkig je medemens wordt door jouw handeling (N.B.: de meeste tabletten tegen depressie maken serotonine vrij om je weer goed te laten
  5. voelen).
  6. Koester sociale relaties;er ontstaat een warm gevoel van het hebben van goede vrienden met wie je jouw eigen ervaringen kunt delen.
  7. Ontwikkel strategieën om voorbereid te zijn op het onverwachte; het is moeilijk om in dergelijke situaties aan een creatieve oplossing te komen, maar het is goed om gezonde oplossingen bij de hand te hebben.
  8. Leer te vergeven; gevoelens van haat vasthouden is desastreus voor je gezondheid. De negatieve emoties van haat uit het verleden, die je constant hebt, tasten je immuunsysteem aan met alle gevolgen van dien.
  9. Verhoog veranderingen in je belevenissen; wanneer je zo gefocust bent op hetgeen je doet, dan wordt je handeling hetzelfde als je bewustwording.
  10. Geniet van de geneugten des leven; het zijn de simpele zaken in het leven die het meest kunnen betekenen, als we die maar ten volle en bewust ervaren.
  11. Verbind je met je heel wezen aan je doelen; hierdoor ontstaat er een onafwendbare kracht om je doel daadwerkelijk te bereiken.
  12. Wees spiritueel en religieus; zo zullen we ervaren dat het leven groter is dan wijzelf.
  13. Zorg goed voor je lichaam; als je geen goede gezondheid hebt, dan zijn je geestelijke energie (je focus), je emotionele energie (je gevoelens) en je spirituele energie (je doel) uit balans. Studies hebben aangetoond dat bij depressieve mensen het niveau van geluk wordt verhoogd door regelmatig te bewegen.

Bron: http://www.marcandangel.com/2011/08/30/12-things-happy-people-do-differently/

 

OJAS of SOMA

De biochemie van gelukzaligheid. Ojas, ook soma genoemd, wordt gedefinieerd als de levenskrachtige substantie in de fysiologie en is de link tussen bewustzijn en materie. Het is nog niet ontdekt door de moderne wetenschap.

Ojas geeft: kracht, onvatbaarheid voor ziekten, goede spijsvertering, stralende huid, glinsterende ogen en het gevoel van gelukzaligheid. Het zorgt voor voeding en integratie in de fysiologie, de geest en het intellect; het leidt tot evenwicht in gedachten, woord en daad. Door voldoende aan ojas in de fysiologie te creëren, wordt het geheugen van heelheid verlevendigd en ziekte en lijden worden verwijderd. De functie van ojas is een stroom van intelligentie, die stroomt door de geest en het lichaam met de instructie hoe juist te functioneren. Ojas is zowel een proces als een eindproduct. Het voorziet in de kennis hoe te zijn, wat te eten etc., en het is een substantie welke het gevoel geeft van gelukzaligheid. Alle áyurvedische behandelingen hebben het doel om ojas te vergroten en om te vermijden dat dit vermindert.

Enkele factoren die ojas verhogen zijn:

  • Een positieve toestand van de geest; dit kan verkregen worden door stress
  • te verminderen door te mediteren, door om te gaan met vrienden en collega’s die je verheffen en door het richten van je aandacht op de positieve
  • aspecten in je leven i.p.v. stilstaan bij het negatieve.
  • Gezond voedsel welke past bij je constitutie. Melk, rijst en ghí verhogen ojas.
  • Een goede spijsvertering: als iemands spijsvertering slecht is, dan zal het beste dieet onzuiverheid creëren. Door de spijsvertering te versterken zal de productie van ojas toenemen. Hoe en door wie de voeding is bereid (met liefde) en hoe je eet (ontspannen) zijn ook belangrijk voor het verhogen van ojas.
  • Pancakarma (áyurvedische reinigingsbehandeling): is gericht op het verwijderen van onzuiverheden uit het lichaam, waardoor ojas gemakkelijker kan stromen in de fysiologie.
  • Rasáyana’s (áyurvedische plantaardige substanties): brengen balans in de fysiologie.

Factoren die ojas verminderen zijn: stress, gejaagdheid, negatieve emoties, boosheid, overmatige oefeningen, slechte voeding, vasten, te weinig slaap ’s avonds, overmatige seks, alcohol, ongeluk of trauma.

Enkele aanwijzingen dat je voldoende ojas hebt, zijn:

  • Bij het ontwaken voel je je uitgerust en fris
  • Na het eten heb je een voldaan gevoel
  • Het niet hevig verlangen naar voedsel
  • Vrij van allergie en infectie
  • De ledematen voelen niet zwaar aan
  • Een evenwichtige mentale en emotionele toestand
  • Goede en constante energieniveaus
  • Jonger eruit zien dan de kalender leeftijd.

Als je het gevoel heb dat je een tekort heb aan ojas, besteedt dan meer aandacht aan je voeding, levensstijl en algemene toestand van de geest; wees ervan bewust dat het bewustzijn prioriteit heeft.

Bron: art. Ian Thijm, TM leraar


Noot: Apotheek Soma is genoemd naar deze levenskrachtige substantie. De mooie naam van deze apotheek wordt heel vaak verkeerd uitgesproken. De uitspraak is dus ,,soma” (en geen saumá, somá, soomá, sooma).

Kan een grotere consumptie van fruit en groenten psychologische stress verminderen?

Gezien de wereldwijde belasting van psychische aandoeningen, is het ontwikkelen van Public Health strategieën ter preventie van het ontstaan van psychische aandoeningen meer dan cruciaal. Er is steeds meer bewijs voor de associatie van een “psychologische gezond dieet”: fruit en groenten beschermen niet alleen tegen cardiovasculaire ziekten, kanker en andere chronische ziekten, maar ook tegen psychische aandoeningen.

PhD kandidaat Binh Nguyen deed samen met zijn team onderzoek bij meer dan 60.000 volwassenen (45+) in Australië. Van 2006 tot 2010 vulden deze volwassenen vragenlijsten in over onder andere hun fruit en groenten gebruik en hun psychische gezondheid. Volwassenen die dagelijks 3 tot 4 porties groenten consumeerden hadden 12% minder kans op stress dan de volwassenen die het minst groenten consumeerden. Volwassenen die 5 tot 7 porties fruit en groenten consumeerden hadden 14% minder kans op stress dan volwassenen die slechts 0 tot 4 porties consumeerden. Consumptie van fruit en groenten, zij het apart of gecombineerd, is dus consistent geassocieerd met een lagere prevalentie van psychologische stress.

Extra bevindingen van ditzelfde onderzoek zijn echter dat deze positieve associatie tussen fruit en groenten consumptie en psychologische stress alleen van significante waarde was voor matige consumptie en niet voor hoge consumptie, en ook alleen voor vrouwen en niet voor mannen.

Vrouwen die 3 tot 4 porties fruit consumeerden hadden 18% minder kans op stress in vergelijking met vrouwen die 0 tot 1 porties consumeerden. Vrouwen die 2 porties fruit consumeerden hadden 16% minder kans op stress en vrouwen die 5 tot 7 porties fruit en groenten gecombineerd consumeerden, hadden 23% minder kans op stress. Het is vooralsnog onduidelijk waardoor dit verschil tussen mannen en vrouwen komt. Volgens de onderzoeker Nguyen kan het zijn dat vrouwen hun fruit en groenten gebruik beter rapporteerden dan mannen.

Het is ook moeilijk te verklaren waardoor de associatie tussen fruit en groenten consumptie en psychologische stress niet gevonden werd bij een hoge mate van consumptie. Volgens Nguyen kan het zijn dat de mensen die grotere hoeveelheden fruit en groenten consumeren, misschien ook hogere hoeveelheden andersoortige voedingssoorten consumeren die leiden tot psychologische stress. Er is echter meer onderzoek hiervoor nodig.

Waarom is de consumptie van fruit en groenten positief geassocieerd met minder kans op psychologische stress?
Een mogelijke verklaring is dat fruit en groenten hoog zijn in antioxidanten zoals vitamine C en E en dat deze oxidatieve stress en “ontsteking” verminderen. Oxidatieve stress en ontsteking zijn schadelijk voor de psychische gezondheid.

Er zijn meer onderzoeken die de associatie bewijzen: Een meta-analysis toonde aan dat meer consumptie van fruit en groenten geassocieerd is met lagere ratio’s van depressie. Een Swiss onderzoek bij meer dan 20.000 volwassenen toonde aan dat 5 porties fruit en groenten per dag geassocieerd was met een lagere ratio van hoge of matige psychologische stress.

Maar zowel het grote onderzoek van Nguyen als de andere onderzoeken tonen aan dat de voordelen van fruit en groenten consumptie voor de psychologische gezondheid verdwijnen als de volwassenen zich niet houden aan andere belangrijke gezondheidsfactoren zoals rookgedrag, alcoholgebruik, lichamelijke beweging enzovoorts. Het geheel is dus complex. Andere gezondheidsfactoren beïnvloeden psychologische gezondheid mogelijk meer dan de consumptie van fruit en groenten.

                                              Bron: Medscape Education Clinical Briefs


SPIRITUALITEIT: Mogelijke gevolgen van pesten en de aanpak daarvan

Als je alleen vroeger gepest bent, gaat het er om die periode af te ronden, de herinneringen los te laten en nieuwe manieren te vinden van omgaan met jezelf en van contact maken met anderen. Je leeft hoogst waarschijnlijk nu in een nieuwe en veiligere situatie, maar de oude reacties van vroeger kunnen je hinderen.

Negatief zelfbeeld: Gepest worden houdt in dat mensen zich gedragen alsof ze jou niet respecteren. Je wordt buitengesloten, uitgescholden en vernederd. Anderen laten je in de steek. Dat kan er toe leiden dat jij jezelf ook moeilijk kan respecteren. Sommigen zijn zelfs geneigd te denken dat je dat pesten hebt verdiend. Slachtoffers (vaak studenten) zelf zijn geneigd zichzelf de schuld te geven en schamen zich ervoor. Dat is de reden dat kinderen vaak niet tegen hun ouders vertellen dat zij gepest worden. Ook de omgeving reageert meestal inadequaat.

Men weet niet wat te doen of schuift de verantwoordelijkheid van zich af, bagatelliseert de situatie of men suggereert dat het pesten wordt uitgelokt door de gepeste persoon zelf. Dat laatste wordt ‘blaming the victim’ genoemd en het komt helaas veel voor. Dit alles kan als gevolg hebben dat jij je haast niet meer kan voorstellen dat iemand om jou geeft. Dat is begrijpelijk, maar het kan er toe leiden dat je zeer teruggetrokken en voorzichtig leeft. Het gaat er om vertrouwen in jezelf op te bouwen en tot je door te laten dringen dat er nu mensen zijn die om je geven. Dat besef ontwikkelen kan een lastig proces zijn dat langzaam en in haalbare stappen zal verlopen.

Wat te doen?

  1. Maak verschil tussen toen en nu. Pas op dat je slechte ervaringen in een bepaalde periode van je leven met bepaalde mensen niet generaliseert naar altijd (en dus nog steeds) en iedereen (dus ook de nieuwe mensen) nu.
  2. Aanvaard dat je gevoelig bent voor bepaalde situaties. Observeer jezelf en merk jouw overgevoeligheden op. Zelfverwijt helpt niet, maar begrip wel.
  3. Soms helpt het om belemmerende denk- en gedragspatronen te door breken door stevig ‘Stop’, in jezelf te zeggen. Je kunt met een zekere strijdbaarheid tegen jezelf zeggen dat je al lang genoeg last hebt gehad van al dat gepest en dat nu het na-effect maar eens afgelopen moet zijn. Zo kan je vaste oude negatieve denk- en gedragspatronen doorbreken en nieuwe ervaringen opdoen.
  4. Experimenteer met nieuw gedrag in een veilige omgeving en voel het verschil tussen toen en nu. Probeer het in haalbare stappen uit en kijk naar het resultaat. Zie wat jij doet en zie hoe anderen reageren. Pas op met positieve ervaringen weg te redeneren met bv. ’toeval’, ‘ze zijn alleen maar aardig omdat ze me zielig vinden’. Pas ook op selectief te kijken naar wat tegenviel, bv. een vervelende opmerking tijdens een avond die over het algemeen plezierig was.

Bron: http://studietips.leidenuniv.nl/persoonlijk/pesten2.htm