Een presidentskandidaat zonder politieke voorkeur

Ram Nath Kovind, nieuwe president van India De nieuwe president van India wordt een dalit. Maar de dalits, of kastelozen, veelal de allerarmsten, zullen er weinig aan hebben.

India krijgt voor de tweede keer sinds het land in 1947 onafhankelijk werd een dalit als president. Zowel de regerende coalitie onder leiding van premier Narendra Modi’s BJP als de verenigde oppositie schoven dalits (voorheen ‘onaanraakbaren’) als kandidaten naar voren.

De kans was al klein dat Meira Kumar, de zachtaardige, statige kandidaat van de oppositiepartijen zal winnen. Daartoe bezat de losse coalitie van 17 partijen onder aanvoering van de Congrespartij te weinig stemmen.

Donderdag werd duidelijk dat Ram Nath Kovind president wordt. Hij werd gekandideerd door Modi’s regerende coalitie – een meesterzet. Kovind was tot eind juni gouverneur van de deelstaat Bihar die wordt geleid door een coalitie van anti-BJP-partijen. De populaire oppositionele politicus Nitish Kumar is de huidige premier van Bihar. Hij koos voor Kovind, die hij goed kent. Door zijn steun te onthouden aan Meira Kumar verzwakte hij het oppositieblok. De kans neemt nu toe dat Modi in 2019, bij de volgende parlementsverkiezingen, opnieuw premier kan worden.

Kovind (71) is een weinig uitgesproken politicus. Wat vooral aan hem opvalt is dat hij in 1991, op zijn 46ste, lid werd van de BJP, terwijl die partij juist toen weinig voor dalits betekende.

Het is niet gezegd dat met een dalit als president de positie van de dalits als groep (zo’n 17 procent van de bevolking) zal verbeteren. Op papier is het kastensysteem afgeschaft, maar in praktijk behoren zij nog altijd tot India’s allerarmsten. Enige verbetering in hun positie bleef eveneens uit toen in 1997 KR Narayan tot eerste Indiase dalitpresident werd verkozen. De machtigste figuur in de Indiase politiek is nu eenmaal de premier. De president kan weliswaar weigeren wetten te ondertekenen, maar regering en parlement hebben verschillende mogelijkheden die dan alsnog door te voeren.

Onder de heerschappij van Modi’s hindoeïstische BJP voelen veel dalits zich benadeeld door het optreden van radicale hindoes. Zij gebruiken geweld tegen eenieder die ze ervan verdenken koeien, die in hun ogen heilig zijn, kwaad te doen. Veel dalits hangen een vorm van hindoeïsme aan die afwijkt van dit vegetarische ‘brahmanisme’ dat binnen de BJP prevaleert – Brahmins vormen de hoogste kaste, die der priesters. Vaak eten dalits wel koeienvlees en zijn ze werkzaam in de slacht- en leerindustrie die het de laatste tijd zwaar te verduren heeft wegens regeringsmaatregelen.

De oppositiepartijen zien Kovind als een vertegenwoordiger van wat zij verafschuwen in de politiek van premier Modi. „We kunnen en mogen India niet in gijzeling laten nemen door degenen die het land een beperkte, verdeeldheid zaaiende visie willen opdringen”, sprak Sonia Gandhi, voorzitter van de Congrespartij eerder.