Tieners lezen steeds slechter: Klopt dit wel?

Drie van de vijf jongeren lezen regelmatig een krant 

Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: de leesvaardigheid van 15-jarigen gaat achteruit.

Het gaat niet best met de leesvaardigheid van onze scholieren. De Stichting Lezen en Schrijven sloeg deze week alarm in het AD: was in 2003 nog 11,5 procent van de 15-jarigen leerlingen laaggeletterd, in 2015 blijkt dat 17,9 procent te zijn. ‘Er moet ingegrepen worden. Het blijft anders dweilen met de kraan open’, zei stichtingdirecteur Merel Heimens Visser tegen de krant en op het Radio 1 Journaal. De NOS en RTL Nieuws namen het nieuws over.

De gemiddelde leesvaardigheid van Nederlandse 15-jarigen schommelt weliswaar, maar blijft in principe gelijk

Maar klopt het? Zonder laaggeletterdheid te bagatelliseren: de Stichting Lezen en Schrijven heeft natuurlijk wél een belang bij onrust over leesvaardigheid onder scholieren.

Wanneer we in de cijfers duiken waarop de stichting zich baseert, namelijk het zogeheten PISA-onderzoek, blijkt de zaak dan ook ingewikkelder te liggen dan Heimens Visser voorstelt. Ten eerste concludeert de OESO – die het PISA-onderzoek uitvoert – dat de gemiddelde leesvaardigheid van Nederlandse 15-jarigen weliswaar schommelt, maar in principe gelijk blijft. Enige dalingen of stijgingen zijn vooralsnog toevallig.

Er zijn aanwijzingen uit andere studies dat de digitale leesvaardigheidstest een negatieve invloed op de score heeft – Onderwijsonderzoeker Pedro De Bruyckere

Hetzelfde geldt voor het speerpunt van de stichting: het laaggeletterdheidscijfer. Vooralsnog schommelt dat gewoon. In de PISA-studie van 2006 klom het cijfer naar 15,1 procent, waarna het in 2012 weer tot 13,8 procent daalde. En hoewel de meest recente 17,9 procent van 2015 ineens zorgelijk veel groter lijkt, constateert CITO dat ook dit statistisch gezien gewoon toeval is, in plaats van dat laaggeletterdheid daadwerkelijk stijgt. 

Naast toeval is er een tweede reden om te denken dat het meevalt, stelt onderwijsonderzoeker Pedro De Bruyckere aan de Arteveldehogeschool in Gent. Voor de laatste PISA-meting moesten de scholieren in alle deelnemende landen voor het éérst een digitale leesvaardigheidstest maken. ‘Er zijn aanwijzingen uit andere studies dat dat een negatieve invloed op de score heeft’, zegt hij, ‘al meent OESO van niet’. Dat sinds het invoeren van de digitale toets wereldwijd de leesvaardigheidsscores verslechteren – en dus niet alleen in Nederland – blijkt uit een PISA-grafiek: waar de gemiddelde leesscore voor Nederlandse scholieren een kleine duik neemt, duikt het wereldwijde gemiddelde mee.

Waarom spreekt de Stichting Lezen en Schrijven dan toch met zekerheid van een toename in laaggeletterdheid, terwijl mitsen en maren op een genuanceerdere werkelijkheid wijzen? ‘Daar ligt onze zorg niet’, reageert de woordvoerder. ‘Wij hebben ervoor gekozen om de groei te communiceren.’ 

Conclusie: de stijging in laaggeletterdheid die Stichting Lezen en Schrijven ziet, bestaat niet 

Bron: http://www.volkskrant.nl/wetenschap/tieners-lezen-steeds-slechter-klopt-dit-wel~a4477591/