05 oktober 2018: Wereld Lerarendag

गुरु गोविंद दोनों खड़े, काके लागूं पाँय ।

बलिहारी गुरु आपनो, गोविंद दियो मिलाय ॥

– Kabir Das

Guru Govind donon khare, káke lágun páyn

Balihári guru ápno, Govind diyo miláy.

Als God en mijn leraar voor mij zouden staan, wie zou ik dan eerst begroeten?

Ik zal mijn leraar kiezen; want het was door zijn leringen dat ik God zag.

 In verband met wereld lerarendag vandaag, brengen wij u een verhaal van een leerling en een leraar. U zal wel eens gehoord hebben over de leraar die naar het duimpje van zijn leerling vroeg als guru-dakshiná.  Het gaat over het welbekende verhaal, dat zich afspeelde tijdens de Máhábhárata-periode.

 “Het verhaal van Eklavya en Guru Dronácárya”

In de buurt van de áshrama van Droná, waar Arjuna en zijn broers verschillende sport en kunstlessen volgden, woonde er een klein herders jongetje, shudra van kaste (lagere kaste). Zijn naam was Eklavya. Hij wilde graag de kunst van het boogschieten van Dronácárya te leren. Maar zijn moeder had hem verteld dat Ácárya Drona hem als een shudra,  niet als zijn discipel zou accepteren. Het was zinloos van zo’n voorrecht te dromen.

Maar de jongen werd daardoor niet afgeschrikt, zijn vastberadenheid kende geen grenzen. Bij zijn huis, onder een boom, installeerde Eklavya een afgodsbeeld van klei van Dronácárya, dat hij aanbad als zijn Guru! Dagelijks, ’s ochtends en’ s avonds, legde deze liefhebber bloemen voor dit beeld en leerde zichzelf de kunst van het pijl en boog schieten. De getalenteerde jonge Eklavya verwierf snel veel kennis op het gebied van boogschieten. Hij schreef zijn succes toe aan zijn Guru Dronácárya.

Op een dag, passeerden Ácárya Drona en Arjuna in de buurt van de hut van Eklavya. Het was een aangename en vredige middag en de mensen waren aan het rustten . Maar de rust en stilte werd verbroken door het constante geblaf van een hond. Eklavya vond dit niet leuk en daarom schoot hij een pijl door de bek van de hond zodat die niet meer kon blaffen! Dronácárya en Arjuna waren verrast om de hond te zien met zijn bek verzegeld met een pijl!

Natuurlijk vroeg de nieuwsgierige Arjuna zijn Gurudev naar wie dit delicate werk had kunnen doen. Zelfs Dronácárya was verbaasd en wist dat de boogschutter een buitengewoon bekwame kunstenaar moest zijn. Ze besloten om deze bekwame kerel te traceren en bereikten de plek waar Eklavya wonderen deed met zijn pijl en boog,voor het klei beeld van Drona . Het kostte Dronácárya geen tijd om de situatie te begrijpen. Hij besefte dat Eklavya in sommige opzichten superieur was dan Arjuna. Dronácárya hield heel veel van Arjuna en beschouwde hem als de beste boogschutter op aarde. Vandaar dat de Guru een tijdje nadacht en tot een besluit kwam om Eklavya te verwijderen als een concurrent van Arjuna.

Dronácárya ging naar Eklavya en zei: “O jonge man, die zoveel geweldige vaardigheden in boogschieten heeft geleerd! Wie is jouw guru?”

Toen hij de guru voor zich zag, was de jongen Eklavya meer dolgelukkig en zei: “Wel, o Gurudev, dit alles is uw genade, ik aanbid u als mijn guru, kijk daar ,dat bent u in dat beeld!”

Dronácárya was tevreden met de toewijding van Eklavya en zei: “Ik zegen je mijn zoon, maar zoals gebruikelijk, wil je me mijn honorarium – Guru-Dakshiná geven?”

Eklavya was overweldigd toen hij zag dat Dronácárya hem als zijn discipel had aangenomen! Hij zei: “O geachte Leraar, wat u ook vraagt, deze nederige discipel van u zal zijn uiterste best doen om u als Guru-Dakshiná aan te bieden! Ik ben gezegend.”

En nu komt een zeer ontroerende (en pathetische) incident in Mahábhárata.

Guru Droná zei: “O Eklávya, ik ben tevreden met uw respect voor Guru. Ik wil de duim van uw rechterhand als mijn honorarium-Guru-Dakshiná.”

De bomen en de atmosfeer rondom stonden nog even stil! Zelfs Arjuna stond versteld te luisteren naar de ongewone en bijna wrede eis van zijn Guru. Het vragen om de duim van een boogschutter was hetzelfde als hem bijna doden! Hoe kon Dronáchárya zo’n zware prijs eisen van één discipel om de eer van de ander te beschermen!

Maar Eklavya had niet zo’n wroeging. Niet verstoord en met gepaste nederigheid, opgewekt en zonder protest, sneed hij zijn rechterduim af en plaatste hij aan de voeten van Dronácárya. Goden in de hemel prezen stilzwijgend de grootsheid van Eklavya’s opoffering.

Bron:

http://www.cbseguess.com/education/india_facts/story_of_eklavya.php

OHM