1 december: Wereld AIDS Dag

Op 1 december herdenkt de WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie) samen met partners en gemeenschappen Wereld AIDS Dag 2024 onder het thema “Neem het pad van de rechten: Mijn gezondheid, mijn recht!”.

Wereld As Dag werd in augustus 1987 bedacht door James W. Bunn en Thomas Netter, beide werkzaam als voorlichter bij de WHO in Genève, Zwitserland. Bunn en Netter legden hun idee voor aan Dr. Jonathan Mann, directeur van het Global Programme on AIDS (nu bekend als UNAIDS van de Verenigde Naties). Het concept werd goedgekeurd en op 1 december 1988 vond de eerste Wereld AIDS Dag plaats. Het doel van Wereld AIDS Dag is om wereldwijd aandacht te vragen voor de Aidsproblematiek en op te roepen tot solidariteit met mensen met HIV en AIDS.

In de campagne van dit jaar roept de WHO wereldleiders en burgers op om op te komen voor het recht op gezondheid door de ongelijkheden aan te pakken die de vooruitgang in de strijd tegen AIDS in de weg staan.
Om een einde te maken aan AIDS moeten we prioriteit geven aan iedereen die met HIV leeft, risico loopt op HIV of erdoor getroffen is. Hieronder vallen ook mannen die seks hebben met mannen, transgenders, drugsgebruikers, sekswerkers, mensen in de gevangenis of andere gesloten instellingen, en hun partners.

Gezondheid is een mensenrecht
Iedereen moet toegang hebben tot de gezondheidszorg die hij/zij nodig heeft, inclusief HIV-preventie, behandeling en zorgdiensten wanneer en waar hij/zij die nodig heeft. Het beschermen van het recht op gezondheid betekent ervoor zorgen dat gezondheidszorg voor iedereen beschikbaar is, zonder enige discriminatie, ongeacht hun HIV-status, achtergrond, geslacht of waar ze wonen. Hoewel er vooruitgang is geboekt, blijven er uitdagingen bestaan op het gebied van toegang in de regio.

Stigma en discriminatie ondermijnen de strijd tegen AIDS
Mensen die leven met, risico lopen op of getroffen zijn door HIV, ervaren vaak een dubbele last van de ziekte zelf en het stigma eromheen. Het uitdagen van stigma en discriminatie en het beschermen van ieders mensenrechten zijn essentieel om universele HIV-zorg te bereiken en barrières voor toegang te doorbreken.

Wat is HIV?
HIV staat voor Human Immunodeficiency Virus/virus dat bij mensen de afweer breekt.

HIV is het virus dat AIDS veroorzaakt. HIV breekt stap voor stap het afweersysteem af dat je beschermt tegen ziekte. Doordat die beschermlaag beschadigd raakt, kun je klachten krijgen. Wanneer je afweer zo verzwakt is dat je lichaam zich bijna niet meer kan beschermen, dan noemen we dat AIDS. HIV is met medicijnen te behandelen, waardoor je gezond blijft. Het virus gaat dan niet weg, maar richt geen schade meer aan en je krijgt geen AIDS. Door de behandeling kun je het virus ook niet meer doorgeven. Er is nog geen geneesmiddel dat het HIV-virus doodt. Je moet daarom je hele leven medicijnen gebruiken.

Klachten acute HIV-infectie
Soms krijgen mensen griepachtige verschijnselen kort nadat ze HIV hebben opgelopen. Deze kunnen variëren van koorts, opgezette lymfeklieren, keelpijn, huiduitslag, recent gewichtsverlies, misselijkheid, braken, diarree, gewrichtspijn. Je spreekt dan van een acute HIV-infectie. In de acute fase van de HIV-infectie is de hoeveelheid virus in het bloed hoog en is de kans dat het HIV-virus wordt overgedragen op iemand anders het grootst.

Klachten die later ontstaan
Na de acute HIV-infectie voel je je meestal voor langere tijd weer gezond. Wel wordt intussen je afweersysteem beschadigd door het virus. Daardoor kan je lichaam zich steeds minder goed beschermen tegen ziektes en infecties en krijg je op een gegeven moment weer klachten.
Voorbeelden van klachten die later kunnen ontstaan: enorme moeheid, nachtzweten, veel gewichtsverlies zonder duidelijke reden, koorts, hardnekkige diarree, kortademigheid.

Wat is AIDS en wanneer krijg je het?
AIDS staat voor Acquired Immune Deficiency Syndrome/verkregen ziektebeeld waarbij de afweer niet werkt.
Als HIV niet wordt behandeld met medicatie, breekt het je afweersysteem af. Wanneer je lichaam zich daardoor niet langer kan beschermen tegen virussen en bacteriën, noemen we dat AIDS. Je lichaam wordt steeds zwakker omdat het door HIV geen beschermlaag meer heeft tegen aanvallen van buitenaf. Infecties die je lichaam zonder HIV zo zou ‘opruimen’, slaan nu keihard toe. Zo wordt een eenvoudige verkoudheid bv. al snel een gevaarlijke longontsteking. Dit kan dodelijk zijn.

Bronnen: Diverse