11 juli: Wereldbevolkingsdag

In de afgelopen 12 maanden zag de wereld twee belangrijke mijlpalen in de bevolking. Ten eerste bereikte de wereldbevolking in november 2022 officieel acht miljard mensen. Ten tweede is India in april van dit jaar China voorbijgestreefd als het meest bevolkte land ter wereld, volgens schattingen van de VN.Terwijl de wereldbevolking blijft groeien, vertraagt het groeitempo eigenlijk. Eerder dit jaar brak Zuid-Korea opnieuw zijn eigen record voor ’s werelds laagste vruchtbaarheidscijfer, terwijl andere landen in Azië, waaronder Japan en China, ook hun laagste geboortecijfers registreerden.

Hoe de wereldbevolking verdrievoudigde in 70 jaar
In 1955 waren er 2,8 miljard mensen op aarde. Tegenwoordig is dat alleen al de bevolking van India en China. Volgens schattingen van de Bevolkingsdivisie van de Verenigde Naties zal de wereld in 2050 zo’n 9,7 miljard mensen tellen.

Tegen 2050 zal Nigeria, na India en China, naar verwachting het derde meest bevolkte land ter wereld zijn, gevolgd door de Verenigde Staten, Pakistan, Indonesië, Brazilië, de Democratische Republiek Congo (DRC), Ethiopië en Bangladesh, in die volgorde.

Eenvoudig gezegd kan de bevolking van een land worden bepaald door vier factoren: geboorten, sterfgevallen, immigratie (mensen die het land binnenkomen) en emigratie (mensen die het land verlaten)

Als het aantal geboorten en immigratie het aantal sterfgevallen en emigratie overtreft, zal de bevolking van het land groeien. Omgekeerd, als het tegenovergestelde gebeurt, zal de bevolking afnemen.

Het aantal sterfgevallen wereldwijd is ook geleidelijk gestegen van minder dan 50 miljoen vóór de jaren negentig tot 58 miljoen in 2019. Tijdens de Covid-19-pandemie is het aantal sterfgevallen echter sterk toegenomen. In 2020 werden 63 miljoen doden geregistreerd, gevolgd door een recordaantal van 69 miljoen in 2021. Volgens schattingen werden in 2022 ongeveer 67 miljoen doden geregistreerd.

Het netto resultaat is een wereldbevolking die met 0,8 procent groeide.

Bevolkingsgroei over de hele wereld in 2022
Afrika is het snelst groeiende continent ter wereld, met landen als Niger, Oeganda, DRC, Angola, Tsjaad, Mali en Somalië die elk met meer dan 3 procent per jaar groeien.

Aan de andere kant bevinden de meeste van ’s werelds snelst krimpende bevolkingsgroepen zich in Europa en Oost-Azië. Lage geboortecijfers hebben regeringen ertoe aangezet om nieuwe moeders een breed scala aan financiële prikkels en steun te bieden.

In Zuid-Korea bijvoorbeeld krijgen nieuwe ouders contante betalingen van 10.500 dollar aangeboden in een poging een dreigende demografische en economische ramp af te wenden.

Een krimpende en vergrijzende bevolking vormt een enorme uitdaging voor de arbeidsmarkten en de economie als geheel.

Naast een afname van het aantal personen in de werkende leeftijd, zullen er ingrijpende hervormingen nodig zijn om de sociale voorzieningen en de gezondheidszorg aan te passen aan de steeds ouder wordende bevolking.

Gemiddelde leeftijd in een land
Een nuttige maatstaf om de bevolking van een land te begrijpen, is te kijken naar de mediane leeftijd, die de leeftijd weergeeft waarop de helft van een bepaalde bevolking ouder is en de andere helft jonger.

Voor het eerst in de geregistreerde geschiedenis ligt de gemiddelde leeftijd wereldwijd nu boven de 30 jaar.

De miljard mijlpalen van de wereldbevolking
De wereldbevolking is sinds 1800 verachtvoudigd, van naar schatting een miljard in 1804 tot acht miljard in 2022. Deze groei kan grotendeels worden toegeschreven aan de ontwikkeling van de moderne geneeskunde en de industrialisatie van de landbouw, waardoor de wereldwijde voedselvoorziening een impuls kreeg.

Op basis van deze prognoses wordt verwacht dat de wereldbevolking in de jaren 2080 een hoogtepunt zal bereiken van ongeveer 10,4 miljard mensen en tot 2100 op dat niveau zal blijven.