19 augustus 2024: Rakshábandhan

“Rakshábandhan” vindt plaats in de maand shrávan (juli/augustus), op de dag wanneer het volle maan is. Dit feest is vooral bedoeld om de relatie tussen broer en zus te gedenken. Het woord rakshá betekent bescherming en bandhan betekent relatie. Vrij vertaald betekent het dus de beschermende relatie. Deze dag is ook bekend onder de naam “Rákhí” (koortje). De rákhí werd oorspronkelijk gemaakt van rode en goudgekleurde garen.Tegenwoordig zijn ze er in alle kleuren van de regenboog en in allerlei variaties, zelfs met foto’s. Zussen gaan op deze dag naar hun broers om een rákhí om hun pols te binden en tegelijkertijd bekrachtigen ze hun relatie door de broer een lang en gelukkig leven te wensen.

Na de voltrekking van de ceremonie stopt de zus wat zoetigs, vaak laddu,  in zijn mond, waarop de broer een klein cadeau aan de zus overhandigt. Rakshábandhan is overigens niet echt een godsdienstige aangelegenheid, maar een sentimentele kwestie. De relatie krijgt een diepere betekenis als de broer wat ouder wordt: Hij zal zijn zus moeten beschermen! Vroeger was het gebruikelijk dat wanneer de zus getrouwd was, haar familie haar zelden kwam opzoeken, vanwege de grote afstanden. Rakshábandhan maakt de man duidelijk dat de vrouw er niet alleen voor staat, maar dat wanneer zij hulp nodig heeft, haar broer(s) haar te hulp kunnen schieten. Rakshábandhan benadrukt tegenwoordig niet alleen de biologische relatie tussen broer en zus, maar ook symbolische broer/zus relaties, dus tussen vrienden en kennissen.

Het binden van het beschermingskoord geschiedt ook door een pandit om de pols van zijn volgelingen (jajmáns) Rakshábandhan is dus niet alleen een biologische, maar vooral een beschermende relatie.

OHM