21 september: Wereld Alzheimer Dag

21 september is door Alzheimer Disease International (ADI) uitgeroepen tot Wereld Alzheimer Dag met als thema “Jong en oud”. 

De prevalentie van dementie (6–7%) is het hoogst in het Caribisch gebied en Latijns-Amerika. Landen met een lager of gemiddelde inkomen hebben meer gevallen van dementie. Met de toenemende vergrijzing zal het aantal gevallen toenemen. Het ADI wil daarom mensen stimuleren om dementie te helpen herkennen en de omgeving zo dementievriendelijk te maken.

 

Wat is de ziekte van Alzheimer?

Dementie is een hersenziekte: door verschillende oorzaken gaan de hersenen achteruit. Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie, maar er zijn er veel meer vormen. Twee andere vormen zijn bijvoorbeeld Vasculaire dementie en Fronto-temporale dementie. De oorzaak van achteruitgang van de hersenen bepaalt meestal om welke vorm van dementie het gaat en welke klachten centraal zullen zijn.

Dementie is te herkennen aan de volgende klachten:

  • Vergeetachtigheid: vergeten van gebeurtenissen, afspraken, nieuwe informatie.
  • Taalproblemen: moeite met het vinden van woorden, woorden niet begrijpen, moeilijk een gesprek kunnen voeren.
  • Gedragsveranderingen: ontkennen van het probleem, wisselende stemmingen, achterdochtig en wantrouwend, terugtrekken, boosheid etc.
  • Problemen met dagelijks handelen: rekenen en omgaan met geld, boodschappen doen, beoefenen van hobby of sport, persoonlijke hygiëne, beslissingen nemen en maken, aanpassen aan nieuwe situaties.

Bij het opmerken van deze klachten is het aangeraden om de arts te vragen voor verder onderzoek. Dit onderzoek kan bestaan uit laboratoriumonderzoek, hersenscans en neuropsychologische testen bij o.a. de neuroloog, geriater of neuropsycholoog. Het is belangrijk dat de diagnose gesteld wordt en de patiënt en diens familie verder begeleid worden. Dementie is namelijk niet alleen zwaar voor de patiënt, maar ook vooral voor de familie en overige dierbaren.

 

Tips voor familieleden

De familie kan veel doen om een dementievriendelijke omgeving te creëren.

  • Bied veiligheid door vriendelijk en geduldig te zijn. Verleiden is beter dan dwingen, dit geeft rust en zelfvertrouwen.
  • Praat rustig, duidelijk en langzaam. Gebruik korte zinnen en eenvoudige vragen en vermijd waaromvragen.
  • Kijk goed of u wordt begrepen: maak oogcontact en blijf op ooghoogte. Ondersteun waar mogelijk uw woorden met lichaamstaal.
  • Vermijd correcties en vragen waarbij iemand uit zijn recente verleden moet putten.
  • Negeer mensen in gesprekken niet. Betrek ze in het gesprek of de activiteit, dan voelen zij zich als persoon erkend.
  • Zeg wat u gaat doen. Bijvoorbeeld: ‘Ik ga nu spullen kopen voor de maaltijd.’
  • Wees bemoedigend in uw contact. Wijs mensen niet op hun beperkingen, maar benadruk wat nog wel goed gaat. Mensen met dementie zijn gevoelig voor veranderingen en sfeer.
  • Vat kritiek of boosheid niet meteen persoonlijk op.
  • Wees flexibel, bekijk per situatie wat u het beste kunt doen voor de persoon met dementie.

Shonimá Gangaram Panday, MSc, Neuropsycholoog