28 september 2024: Werelddovendag

Sinds 1958 wordt ‘Werelddovendag’ wereldwijd gevierd door nationale organisaties van doven.
De doelstellingen van deze dag zijn:

Bekendheid geven aan doof zijn en gebarentaal. Opkomen voor de rechten en belangen van doven. Voorlichting geven aan doven en horenden. Gelegenheid bieden om elkaar te ontmoeten.

Deze dag werd in 1958 voor het eerst gelanceerd door de World Federation of the Deaf (WFD) onder de naam ‘International Day of the Deaf’. De maand is niet toevallig gekozen; de WFD wilde met deze dag namelijk ook vieren dat het in september 1951 was opgericht. Internationaal wordt ‘Werelddovendag’ op de laatste zondag van september gevierd. In Nederland en België is de ‘Werelddovendag’ altijd op de vierde zaterdag in september.
Vaak is er een hele week (de laatste week van september) extra aandacht voor doven.

Doofheid en slechthorendheid

 ‘Slechthorendheid’ is een duidelijker begrip dan ‘doofheid’. Iemand die niet goed spraak kan verstaan, is slechthorend. Daarvoor gelden gradaties: licht slechthorend, matig slechthorend, of ernstig slechthorend. In dit laatste geval spreken we ook wel van doofheid.

 ‘Doof’ is een ruim begrip. Iemand wordt soms ‘doof’ genoemd als hij tijdens een gesprek een enkel woord niet goed verstaat. Iemand die met hoortoestellen in goed spraak verstaat, wordt ook vaak doof genoemd, of beschouwt zichzelf als doof. En iemand die vrijwel niets kan horen kan men terecht doof noemen.

Uw gehoor

Het gehoor is het zintuig waarmee u omgevingsgeluiden kunt horen, van muziek kunt genieten en spraak kunt verstaan.

Het gehoororgaan bestaat uit vier hoofdonderdelen:

1. Het uitwendig oor: dit bestaat uit de oorschelp, de (uitwendige) gehoorgang en het trommelvlies. Het zorgt ervoor dat geluiden uit de omgeving het trommelvlies bereiken.
2. Het middenoor: dit is een met lucht gevulde ruimte waarin zich de drie gehoorbeentjes bevinden: de hamer (die vastzit aan het trommelvlies), het aambeeld en de stijgbeugel.
3. Het binnenoor: in het binnenoor zit onder meer het slakkenhuis (cochlea), waarin het geluid wordt geanalyseerd en omgezet in zenuwimpulsen. In het slakkenhuis zit het ‘orgaan van Corti’, met daarin rijen haarcellen.
4. De gehoorzenuw met de zenuwbanen in de hersenen: de gehoorzenuw geeft de geluidsinformatie in de vorm van zenuwimpulsen door naar de zenuwbanen in de hersenen.
    

Wat gebeurt er als er geluid wordt aangeboden?

Wanneer geluid wordt aangeboden trilt de stijgbeugel en ontstaat er een golfbeweging. De haartjes op de haarcellen (in het slakkenhuis) bewegen heen en weer. Hierdoor worden in de zenuwvezels die met de haarcellen verbonden zijn elektrische impulsen(zenuwimpulsen) gegenereerd. De gehoorzenuw geeft de geluidsinformatie in de vorm van zenuwimpulsen door naar de zenuwbanen in de hersenen.

In het voor het gehoor gereserveerde deel van de hersenen worden de zenuwimpulsen geordend zodat we kunnen richting horen, geluiden herkennen en lokaliseren, en spraak verstaan. De uiteindelijke herkenning van geluiden en het verstaan van spraak zijn gelokaliseerd in het eindstation, de ‘auditieve hersenschors’.

Bij ernstige slechthorendheid zijn de haarcellen (in het slakkenhuis) grotendeels uitgeschakeld, maar zijn veel zenuwvezels nog intact.

De meest voorkomende oorzaken van doofheid zijn:

Erfelijkheid: Bij doofheid door erfelijkheid kan de doofheid al bij geboorte aanwezig zijn. Ook is het mogelijk dat doofheid door erfelijkheid ontstaat op latere leeftijd.

Verworvenheid: Verworven doofheid kan ontstaan door bijvoorbeeld hersenvliesontsteking, een trauma (klap op of tegen het hoofd) of overmatige blootstelling aan lawaai.

Onbekende oorzaak: Bij een deel is de oorzaak onbekend en kan zowel een erfelijke als een verworven gehoorstoornis de veroorzaker zijn.

Mogelijke behandelingen zijn:

• Hoortoestel
• Cochleaire implantatie

Bronnen: www. Beleven.org/umcutrecht.nl