29 september 2024: Wereld Hart dag

Sinds 2000 wordt door de World Heart Federation op 29 september de ‘Wereld Hart Dag’ (World Heart Day) of de ‘Internationale Dag van het Hart’ georganiseerd.

Het thema van 2024-2026 is: “Use Heart for Action”.

Wereldwijd wordt op deze dag aandacht besteed aan hoe we het belangrijkste orgaan van ons lichaam gezond kunnen houden en zo hart- en vaatziekten kunnen voorkomen. Want nog steeds sterven er over de hele wereld zo’n 17,3 miljoen mensen per jaar aan een aandoening van het hart.

Vegetariërs hebben een derde minder kans op hart- en vaatziekten

Het risico op hart- en vaatziekten ligt bij vegetariërs 32 procent lager dan bij mensen die regelmatig vlees en vis eten, zo blijkt uit een Britse studie gebaseerd op gegevens van ruim 45.000 mensen die gedurende meer dan 10 jaar werden opgevolgd. Zowat een derde van de onderzochte mensen was vegetariër. De studie verscheen in het American Journal of Clinical Nutrition. Het risico om aan een hartziekte te sterven tussen de leeftijd van 50 en 70 jaar bedroeg 4,6% bij de vegetariërs en 6,8% bij de niet-vegetariërs.

De voordelen van een vegetarisch dieet hebben waarschijnlijk te maken met het gunstige effect op het cholesterolgehalte en de bloeddruk. Vleeseters hadden gemiddeld een totaal cholesterolgehalte van 222 mg/dL en een systolische bloeddruk van 134 mm Hg, tegenover 203 mg/dL totaal cholesterol en 131 mm Hg bloeddruk bij vegetariërs. De diastolische bloeddruk (de onderste waarde) was vergelijkbaar tussen beide groepen.
Mogelijk wordt dat verschil verklaart door het verzadigd vet in vlees aan de ene kant, en de hoge hoeveelheden voedingsvezel in groenten en fruit.
Vegetariërs waren doorgaans ook slanker dan de vleeseters en ze waren gemiddeld 10 jaar jonger.

Dat vegetariërs en veganisten minder kans lopen op een hartziekte zou het gevolg zijn van hun verminderd risico op diabetes type 2, hoge bloeddruk, overgewicht en hoge cholesterol, allemaal risicofactoren die het ontwikkelen van hart- en vaatziekten bevorderen.

Het is bekend dat vegetariërs niet alleen vlees van het menu schrappen, maar in het algemeen ook gezonder leven (minder roken, meer bewegen, minder kampen met overgewicht). Het verminderde risico op hartziekte heeft met die hele levensstijl te maken. Echter kunnen de termen vegetarisme en vleeseter zeer verschillende voedingspatronen omvatten. Zo kan een vleeseter weinig en mager vlees eten en verder veel groenten en fruit, wat gezonder is dan een vegetariër die frieten, kaaskroketten en vegetarische vleesvervangers gebruikt. Het is niet omdat men vegetarisch eet, dat men altijd automatisch gezonder eet.

Eet meer plantaardig en minder vlees en zuivel voor je gezondheid en het milieu.

Meer plantaardig eten houdt in:

• minder vlees
• vleesvervangers
• meer volkoren granen
• meer peulvruchten
• meer groente en fruit. 

Effect op je gezondheid

Als je minder vlees en zuivel eet en meer plantaardige producten heeft dat effect op je gezondheid.

Effect op je hart en bloedvaten

• je bloeddruk daalt
• je hebt minder kans op hart- en vaatziekten, zoals een beroerte of hartinfarct
• je hebt minder kans op diabetes.

Goed voor het milieu

Feit! Door minder vlees en zuivel te eten draag je een steentje bij aan het milieu. Er is veel land, water en voer nodig voor het houden van vee. En via mest komen er broeikasgassen in de lucht, die bijdragen aan de opwarming van de aarde.

Wist je dat…

• vlees en zuivel het meest belastend zijn voor het milieu
• rood vlees (rund, varken, geit en schaap) het meest belastend is
• peulvruchten het milieu 20 keer minder belasten dan rundvlees.

Meer plantaardig en minder dierlijk; dat betekent dus…extra groente en fruit

• Eet ruim groente en fruit: minimaal 250 gram groente en 200 gram fruit per dag.
• Groente en fruit bevatten veel vezels, wat een verzadigd gevoel geeft.
• Groente en fruit zitten vol met vitamines en mineralen.

Kies voor volkoren graanproducten

In volkoren graanproducten zitten veel vezels, vitamines en mineralen.

Kies voor volkoren brood, volkoren pasta en zilvervliesrijst in plaats van wit brood, witte pasta en witte rijst.

Ga eens voor volkoren couscous, bulgur of quinoa.

Minder vlees

Eet niet elke dag vlees

Wissel vlees af met vis (1 keer per week), ei, peulvruchten, soja en noten

Eet niet meer dan 500 gram vlees per week:

• eet maximaal 300 gram rood vlees 
• kies vooral mager vlees en minder bewerkt vlees 

Minder zuivel

Houd het bij 2 boterhammen met kaas per dag: kaas bevat gezonde voedingsstoffen maar ook verzadigd vet en zout. Met enkele porties melk, yoghurt of kwark per dag profiteer je voldoende van de gezondheidsvoordelen. Kies af en toe voor een plantaardige zuivelvervanger zoals sojadrank met toegevoegd calcium en vitamine B12 (zonder toegevoegd suiker).

Tip voor beleg! 

Kies eens voor groentespread, avocado of fruit op brood, in plaats van vlees of kaas.

Waarop letten als je geen vlees of zuivel eet?

Vooral als je helemaal plantaardig eet, heb je kans op dat je van bepaalde voedingsstoffen te weinig binnenkrijgt. In vlees en zuivel zitten veel nuttige voedingsstoffen.

Vlees: eiwit, ijzer, vitamine B1 en B12

​Zuivel: eiwit, calcium en vitamine B12

Let erop dat je die voedingsstoffen op een andere manier binnenkrijgt als je minder vlees en zuivel eet. 

Bronnen: Gezondheid.be/Gezondheidenwetenschap.be/ Voedingscentrum/ hartstichting.nl