7 april: WERELD GEZONDHEIDSDAG

Op Wereld Gezondheidsdag, welke elk jaar op 7 april valt, ligt de focus op gezondheidsproblemen die grote delen van de bevolking raken. De World Health Organization (WHO) heeft het thema voor 2017 gesteld op ‘Depressie: Laten we erover praten’. Het doel is om de TABOE rondom depressie te doorbreken en meer mensen te bewegen tot het zoeken van hulp.

Wereldwijd leven meer dan 300 miljoen mensen met depressie, en dit aantal is in de afgelopen jaren met zelfs 18% toegenomen (cijfers WHO). En toch bereikt merendeels de professionele vloer niet: Een tekort aan steun voor mensen met depressie en angst voor stigmatisering zorgen ervoor dat velen geen of te laat hulp zoeken.
In mijn psychologie praktijk merk ik dat ook. Mensen melden zich pas aan als de situatie is al zo erg is dat er al ernstige lichamelijke klachten of zelfmoordgedachten zijn. Vele mensen schamen zich om te vertellen aan dierbaren dat zij zich extreem somber voelen en ze schamen zich ook om hulp te zoeken, vooral als het gaat om een bezoek aan de psycholoog.
Veel voorkomende uitspraken zijn:
‘Mijn familie zal niets hierover te weten komen toch?’; ‘Ik wil mijn familie niet belasten; ze zullen het niet snappen’; ‘Nee, ik kan het nog aan; als ik niet meer kan, zal ik hulp zoeken’; ‘Mijn moeder zegt dat ik gewoon zwak ben en sterker moet zijn’; ‘Ik wil niet met mijn baas praten erover; straks ontslaat hij mij’.
Maar de realiteit is dat:
1. Depressie geen teken van zwakte is.
2. Een ieder depressief kan worden en je er niet voor hoeft te schamen.
3. Depressie wereldwijd een van de grootste oorzaken van ziekte en beperkingen is.
4. Als je eenmaal een depressie hebt, het moeilijk is om op eigen houtje eruit te komen. Professionele hulp is dan cruciaal.

Hierbij dan ook meer informatie over depressie: Hoe herken je het?
Een ieder komt weleens in een dip (een sombere bui) terecht. Deze bui is vaak het gevolg van een ruzie, een teleurstelling, een ziekte of andere nare gebeurtenis en verdwijnt na een tijdje weer. Maar soms verdwijnt deze sombere bui niet: niemand kan u opvrolijken en niets is meer leuk. In deze situatie kan er dan sprake zijn van een depressie. Depressie kunt u herkennen aan psychische klachten, lichamelijke klachten of veranderingen in gedachten en gedrag.

Psychische klachten kunnen zijn:
– Somberheid en nergens zin in hebben.
– Niets meer leuk vinden en geen energie hebben.
– Gevoelens van schuld en waardeloosheid. “Ik ben niks waard”.
– Gevoel van leegte: “Ik voel niets meer”.
– Gevoelens van angst, wanhoop en machteloosheid: “Ik kan niets eraan doen”.
– Veel huilen of juist niet kunnen huilen.

Lichamelijke klachten kunnen zijn:
– Doodmoe voelen.
– Geen zin in eten en daardoor afvallen. Of juist veel zin in eten en aankomen.
– Weinig en slecht slapen of juist veel slapen.
– Minder of geen seksuele gevoelens hebben.
– Onverklaarbare hoofdpijn, maagpijn, rugpijn of druk op de borst.
– Droge mond, duizeligheid, een hard kloppende hart of trillende handen.

Gedachten en gedrag
– Snel boos of geïrriteerd zijn.
– Veel met de dood bezig zijn: “Ik kan beter dood zijn”.
– Veel piekeren, meestal over hetzelfde.
– Moeilijk kunnen concentreren en veel vergeten.
– Moeilijk besluiten kunnen nemen.
– Langzaam reageren of praten en niet goed kunnen nadenken.
– Jezelf niet van de bank krijgen of juist niet stil kunnen zitten.

Herkent u deze klachten? Wat kunt u dan doen? Hier een paar tips:
1. Praten lucht u op. Praat met iemand die je vertouwt: een familielid, een vriend/vriendin, een pastor, een pandit, of iemand anders.
2. Breng regelmaat in je leven: Sta op tijd op, eet op tijd en ga op tijd naar bed. Soms voel je je te moe of te somber om op te staan: sta toch op tijd op. Soms ben je te verdrietig om te eten: eet toch en eet gezond.
3. Bewegen helpt tegen depressieve gevoelens. Probeer iedere dag te bewegen. Het hoeft niet extreem! Denk aan een leuke sport, yoga of simpelweg wandelen of tuinieren. De beweging zorgt ervoor dat er een stof in je lichaam aangemaakt wordt, waardoor je je beter voelt.
4. Hoe weinig zin je er ook in hebt, blijf contact houden met vrienden en blijf doorgaan met activiteiten die je voorheen leuk vond. Als je depressief bent en je je isoleert, voelt dat eventjes prettig aan: niemand ziet hoe slecht je je voelt. Maar uiteindelijk werkt dit slecht in op je stemming: je voelt je eenzaam en nog verdrietiger.
5. Wees je bewust van je gedachten, gevoelens en gedrag. Merk je op dat je aan het piekeren bent? Zeg ‘STOP’ tegen jezelf en leidt jezelf af: Ga wat leuks doen. Wees lief tegen jezelf: stel niet te hoge eisen aan jezelf en geef jezelf op tijd een compliment. Zet negatieve gedachten om in positieve: ‘Ze zullen mijn eten niet lekker vinden; ik kan niet lekker koken’ wordt ‘Ik zal een goede recept uitzoeken, proberen te koken en kijken of het eten lekker is’. ‘Ik ben slecht in teamleiden’ wordt ‘Ik ga een nieuwe uitdaging aan: ik ga leren hoe ik een team moet leiden’.
6. Schrijf je gevoelens, je gedachten, je gedrag, je wensen en behoeften op. Schrijf het allemaal op. Vaak worden wij pas bewust van onze gedachten, gevoelens en wensen als we deze moeten neerpennen, want dan gaan we erover nadenken. Lukt het schrijven niet? Probeer dan te tekenen of schilderen; of dichten of zingen kan ook wel.
En het allerbelangrijkste:
Merk je dat je er zelf niet uit komt, zoek op tijd hulp. Vraag aan de huisarts voor een verwijzing naar de psycholoog. Samen kom je beter uit de depressie. Als je verzekerd bent, betaalt de verzekeringsmaatschappij een deel van de kosten: Dus waarom geen gebruik maken van hulp waarop je recht hebt? Het is immers jouw gezondheid en jij moet ermee verder leven. Zoek op tijd hulp!!!!!!

Shonima Gangaram Panday, MSc. NeuroPsycholoog
Voor vragen of reacties: shonima.gangarampanday@gmail.com