Oktobermaand Vegetarisme Maand

1 oktober was het ‘Wereld Vegetarisme Dag’ (World Vegetarian Day). De ‘Wereld Vegetarisme Dag’ werd voor de eerste keer georganiseerd door de North American Vegetarian Society (NAVS) in 1977. Ook bekend als de ‘Dag van de Vegetariër’. Deze dag is de kick-off van de maand van het vegetarisme (van 1 t/m 31 oktober). De vegetariër maand wordt afgesloten op 1 november met Wereld Veganisme Dag (World Vegan Day). De dag werd in 1994 opgericht door Louise Wallis ter gelegenheid van de 50e verjaardag van de ‘The Vegan Society UK’.
Wie heeft vegetarisme als eerst bedacht?
Het eetpatroon vanuit het Hindoeïsme en Boeddhisme is vegetarisch en plantaardig. De allereerste vastgelegde geschiedenis van vegetarische voeding stamt zelfs uit de zesde eeuw voor Christus. De Griekse filosoof Pythagoras wordt gezien als de ‘vader van het vegetarisme”.
Waarom vegetarisch eten?
De term vegetarisme is afgeleid van het Latijnse woord vegetus, wat “levendig, opgewekt, krachtig” betekent. De oorspronkelijke betekenis van het woord suggereert een filosofisch en moreel uitgebalanceerde levenshouding.
Er zijn veel varianten op een vegetarisch voedingspatroon, maar de meest voorkomende zijn: totaal vegetariërs, veganisten, fruitariërs, rauwkost-eters.
Personen kunnen om verschillende redenen vegetariër worden, nl.:
- Geloofsovertuiging
- Spiritualiteit
- Gezondheid: minder kans op o.a. hart- en vaatziekten en kanker
- Medeleven met dieren/afkeer van vleesindustrie
- Zorg voor het milieu en de economie.
De meeste vegetariërs zijn zich er van bewust dat bijdragen aan een vreedzame samenleving kan door het geweld in zichzelf eerst aan te pakken. Verder heeft het vegetarisch zijn een hogere, geestelijke dimensie die ons kan helpen bij het ontwikkelen van onze natuurlijke waardering en liefde voor God. Volgens de Veda’s en alle andere geschriften van de wereldreligies is het doel van het menselijk leven onze identiteit als dienaar van God in te zien. We zijn niet het tijdelijke materiële lichaam, maar de eeuwige geestelijke ziel in dat lichaam. Kortom, is een maand lang plantaardig eten echt wel een uitdaging voor elke persoon om aan te gaan en zodoende geweldloos te leven? Bij een geweldloze levensstijl hoort het geweldloos zijn tegen de natuur in het algemeen en tegen dieren in het bijzonder. Dit kan door bijvoorbeeld bezwaar te hebben tegen het doden van dieren en tegen gebruikte medicijnen bij de vleesproductie die het milieu belasten.
Hart- en vaatziekten en de voordelen van vega

Een plantaardig dieet kent vele voordelen, van het verminderen van dierenleed tot het verbeteren van het milieu. De kans op veelvoorkomende ziektes zoals kanker, diabetes en hart- en vaatziektes kunnen verkleind worden door dierlijke producten links te laten liggen. Na kanker, zijn hart- en vaatziekten de grootste doodoorzaak van Nederland. Ook voor hart- en vaatziekten kan de oorzaak zowel genetisch als levensstijl gerelateerd zijn. Een ongezonde leefstijl zorgt voor een hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte, overgewicht en suikerziekte. Dit zorgt op zijn beurt weer voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten.
Hart- en vaatziekten en cholesterol
Cholesterol kent twee varianten: de goede (HDL) en de slechte (LDL) soort. Wie veel slechte cholesterol heeft, heeft last van verstoppingen in de bloedvaten en een grotere kans op hart- en vaatziekten. Slecht cholesterol komt in grote hoeveelheden voor in dierlijke vetten; denk aan vlees, worst, spek, roomboter, kaas en chocolade (helaas). Goede cholesterol wordt aangemaakt door onverzadigde vetten, die voornamelijk voorkomen in noten, zaden en plantaardige oliën. Plantaardige voeding verhoogt niet alleen het goede cholesterol, maar verlaagt daarnaast het slechte cholesterol. Een cholesterolafname van 10 procent halveert de kans op hartziekten bij een persoon onder de veertig jaar! Uit de bekende EPIC- Studie (2013) bleek bovendien dat vegetariërs 32 procent minder kans hebben op hartziekten.
Overgewicht
Overgewicht komt in de Westerse wereld steeds vaker voor. Vandaag de dag gaan er meer mensen dood aan overvoeding, dan aan ondervoeding. Bij overgewicht is het lichaam voortdurend overbelast. Het hart moet harder pompen, je gewrichten zijn overbelast en je lichaam moet veel voedsel verteren en verwerken. Bij mensen met overgewicht is de kans op hartziekten 20 procent hoger en bij mensen met obesitas zelfs 50 procent hoger. Overgewicht ontstaat als je lichaam meer energie krijgt dan het kan verwerken. Producten die veel vet of bewerkt suiker bevatten, zorgen ervoor dat de kilo’s toenemen. Overgewicht kan voorkomen worden door voedsel te eten waarmee je je langer verzadigd voelt. Hierdoor eet je minder en kom je dus ook minder aan. Vezels zorgen ervoor dat je je langer verzadigd voelt en zitten volop in peulvruchten, groente en fruit. In dierlijke producten zitten echter geen vezels, waardoor je je minder snel ‘vol’ voelt bij het eten van dezelfde hoeveelheid calorieën. Van vezelarme producten eet je dus sneller meer dan je eigenlijk nodig hebt.
De kans op hart- en vaatziekten verkleinen
Wil je dus minder kans hebben op het krijgen van hart- en vaatziekten?
Begin dan met het minderen van dierlijke producten in je voeding. Je hoeft echt niet meteen 100% plantaardig te gaan eten, maar meer groen heeft al zijn voordelen.
Vegetarisch eten om de bloeddruk te verlagen
Vegetariërs hebben over het algemeen een lagere bloeddruk, en kiezen voor een vegetarisch dieet zou voor patiënten met een hoge bloeddruk een goede manier zijn om deze te verlagen.

De voeding van de patiënt is een bekende factor voor een hoge bloeddruk, net zoals de BMI en lichaamsbeweging. Nu toont een in Jama Internal Medicine verschenen Japanse meta-analyse op basis van 39 referentiestudies echter ook het verband aan tussen een vegetarische voeding en een lagere systolische en diastolische bloeddruk, in vergelijking met de voeding van patiënten die wel vlees eten. De auteurs besluiten dat vegetarisch eten even doeltreffend is als medicatie om de bloeddruk te verlagen. De onderzoekers hebben eerst 258 studies geïdentificeerd, waarvan ze uiteindelijk 32 observatiestudies en zeven klinische onderzoeken met vegetarische deelnemers hebben overgehouden (gepubliceerd tussen 1900 en 2013). Uit hun analyse blijkt dat vegetarische diëten wel degelijk geassocieerd worden met een lagere bloeddruk. In de zeven gecontroleerde onderzoeken, die betrekking hadden op 311deelnemers met een gemiddelde leeftijd van 44,5 jaar, wordt een vegetarische voeding in verband gebracht met een gemiddelde daling van de systolische bloeddruk met -4,8 mm Hg en van de diastolische bloeddruk met -2,2 mm Hg, in vergelijking met een omnivoor dieet. In de 32 observatiestudies, die betrekking hadden op 21.604 deelnemers met een gemiddelde leeftijd van 47 jaar, wordt een vegetarische voeding in verband gebracht met een gemiddelde daling van de systolische bloeddruk met -6,9 mm Hg en van de diastolische bloeddruk met -4,7 mm Hg. Natuurlijk zijn verdere studies nodig om te verduidelijken welke vegetarische diëten het sterkst in verband worden gebracht met deze effecten. De doeltreffendheid van een vegetarische voeding om de bloeddruk te verlagen is echter duidelijk. Een recente studie van de universiteit van Oxford, verschenen in het American Journal of Clinical Nutrition, toonde ook aan dat een vegetarische voeding het risico op hart- en vaatziekten met een derde zou verminderen en wees al op het belang van de voeding op het vlak van preventie.
Bronnen: o.a. ProVeg International/Foodinaction.com