Wereld Kankerdag
Ieder jaar wordt op Wereldkankerdag (4 februari) wereldwijd stilgestaan bij de impact van kanker. Deze dag is officieel gemarkeerd om het bewustzijn rondom kanker te vergroten en om preventie, detectie en behandelingen aan te moedigen, maar ook om het belang van een goede kwaliteit van leven voor mensen met kanker – én voor hun naasten of nabestaanden – te onderstrepen.
De ‘Werelddag tegen Kanker’ of ‘Wereld Kanker Dag’ wordt jaarlijks gehouden op 4 februari en is ingesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) van de Verenigde Naties. Het is een internationale bewustwordingsdag waarop mensen in de hele wereld stilstaan bij de ziekte kanker.
Deze dag is officieel gemarkeerd om het bewustzijn rondom kanker te vergroten en om preventie, detectie en behandelingen aan te moedigen, maar ook om het belang van een goede kwaliteit van leven voor mensen met kanker te onderstrepen.
Wat is kanker en wat veroorzaakt kanker?
Kanker is een generieke term voor een grote groep ziekten die elk deel van het lichaam kan aantasten. Andere gebruikte termen zijn kwaadaardige tumoren en neoplasma’s. Een bepalend kenmerk van kanker is de snelle vorming van abnormale cellen die buiten hun gebruikelijke grenzen groeien en die vervolgens aangrenzende delen van het lichaam kunnen binnendringen en zich naar andere organen kunnen verspreiden, het laatste proces wordt metastasering genoemd. Metastasen zijn een belangrijke doodsoorzaak door kanker.
Kanker ontstaat door de transformatie van normale cellen in tumorcellen in een meerstappen proces dat in het algemeen voortschrijdt van een pre-carcinomateuze laesie naar een kwaadaardige tumor. Deze veranderingen zijn het resultaat van de interactie tussen iemands genetische factoren en 3 categorieën externe agenten, waaronder:
- fysieke carcinogenen, zoals ultraviolette en ioniserende straling;
- chemische carcinogenen, zoals asbest, componenten van tabaksrook, aflatoxine (een voedselverontreiniging) en arseen (een drinkwaterverontreiniging);
- biologische carcinogenen, zoals infecties van bepaalde virussen, bacteriën of parasieten.
Veroudering is een andere fundamentele factor voor de ontwikkeling van kanker. De incidentie van kanker neemt dramatisch toe met de leeftijd, hoogstwaarschijnlijk als gevolg van een opbouw van risico’s voor specifieke kankers die toenemen met de leeftijd. De algehele accumulatie van risico’s wordt gecombineerd met de tendens dat cellulaire reparatiemechanismen minder effectief zijn naarmate een persoon ouder wordt.
Risicofactoren voor kanker; wijzigen en vermijden
Gebruik van tabak, alcoholgebruik, ongezond voedsel en lichamelijke inactiviteit zijn wereldwijd belangrijke risicofactoren voor kanker.
Het wijzigen of vermijden van belangrijke risicofactoren kan de last van kanker aanzienlijk verminderen. Deze risicofactoren omvatten:
- Tabaksgebruik inclusief sigaretten en rookloze tabak.
- Overgewicht of obesitas hebben.
- Ongezond voedingspatroon met een lage inname van fruit en groenten.
- Gebrek aan lichaamsbeweging.
- Alcoholgbruik.
- Seksueel overdraagbare HPV-infectie.
- Infectie door hepatitis of andere carcinogene infecties.
- Ioniserende en ultraviolette straling.
- Stedelijke luchtvervuiling.
- Binnenrook van huishoudelijk gebruik van vaste brandstoffen.
Borstkanker
Wereldwijd is borstkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen, er waren naar schatting 1,4 miljoen nieuwe gevallen in 2008, dat is 23% van het totaal aantal kanker diagnoses bij vrouwen. Van het totaal aantal vrouwelijke sterfgevallen door kanker in 2008 is 14% de oorzaak van borstkanker. Helaas is er geen enkel deel van de wereld meer waar borstkanker nog een zeldzame vorm van kanker is. Er is dan ook geen enkele vrouw in de wereld die geen risico loopt op het ontwikkelen van de ziekte. De wereldwijde bedreiging van borstkanker verdubbelde tussen 1975 en 2000. De prognoses zijn dusdanig dat men weer een verdubbeling verwacht tussen nu en 2030 met de grootste dreiging voor de lage en midden inkomenslanden, waar de beschikbare middelen om effectief om te kunnen gaan met de huidige situatie al zeer beperkt zijn, laat staan voldoende zijn om de toekomstige situatie aan te kunnen. Borstkanker overlevingskansen variëren sterk over de hele wereld van 80% of meer in Noord-Amerika, Zweden en Japan tot ongeveer 60% in midden-inkomenslanden en lager dan 40% in landen met lage inkomens. De lage overlevingskansen in minder ontwikkelde landen kunnen worden verklaard door een gebrek aan preventie en vroege opsporingsprogramma’s, resulterend in late diagnose stelling, maar ook door het ontbreken van adequate diagnose en behandelingsfaciliteiten.
Ook in Suriname is borstkanker een van de meest voorkomende soorten van kanker bij vrouwen. Ondanks het feit dat de ziekte in de wereld significant afneemt, overlijden in Suriname toch veel vrouwen aan borstkanker. Uit gegevens van het jaar 2009 van het Ministerie van Volksgezondheid blijkt dat 164 vrouwen overleden zijn aan verschillende vormen van kanker. Van deze groep zijn 28 vrouwen gestorven aan borstkanker, dat is 17%. Een eerdere studie gedaan door de Anton de Kom Universiteit van Suriname heeft 384 gevallen van borstkanker geregistreerd in een periode van 1 januari 2003 tot 31 december 2007. Dat komt neer op 31 gevallen per 100.000 vrouwen. De gemiddelde leeftijd van vrouwen met borstkanker was in dit onderzoek 56 jaar, maar dat betekent niet dat het jonge vrouwen niet treft, het kan in princpie iedereen overkomen maar is wel minder voorkomend in de leeftijdscategorie 18-25 jaar. Uit een analyse van het aantal borstkanker gevallen per jaar blijkt duidelijk dat er een alarmerende trend zichtbaar is van een toename van bostkanker incidentie. Was het aantal gevallen in 2003 vastgesteld op 53, in 2007 was dit aantal al gestegen naar 103 gevallen. Uit recentere gegevens van het Bureau Openbare Gezondheidszorg blijkt dat die tendens nog steeds doorzet met 117 gevallen van borstkanker in 2010. 7 De sterftecijfers van Suriname geven ook aan dat in de periode 1995 tot 2009 een gestage toename waarneembaar is van het aantal sterftegevallen ten gevolge van borstkanker.
Specialisten hebben aangegeven dat de sterfte onder vrouwen met borstkanker toeneemt, omdat vrouwen zich niet zo snel laten onderzoeken door een arts als er onregelmatigheden in de borst worden aangetroffen. Daarnaast is er een grote groep, geschat wordt ruim 40%, die niet terugkomt voor behandeling indien er een afwijking geconstateerd is. Men komt dan vaak pas terug wanneer het veel te laat is en er niet veel behandelingsmogelijkheden meer zijn die succesvol ingezet zouden kunnen worden. Suriname bestaat voor 49% uit vrouwen. Vrouwen hebben in elk land een grote economische waarde. Bij vrijwel elke vrouw die sterft blijft er een gezin achter zonder moeder. Kinderen die opgroeien zonder moeder groeien vaak stuurloos op met grotere kans op scheefgroei en criminaliteit. Het is dus van algemeen belang dat deze gezondheidsbedreiging voor vrouwen meer aandacht krijgt in Suriname, niet alleen voor het welzijn van de vrouwelijke populatie, maar ook voor het algemeen economisch en maatschappelijk belang.
Bron:
https://www.pinkribbonsuriname.com/files/Onderzoeken/Borstkanker_in_Suriname.pdf
Hieronder folder van Ministerie van Volksgezondheid [pdf-embedder url=”https://ohmsuriname.com/wp-content/uploads/2021/02/WERELD-KANKERDAG-FOLDER.pdf” title=”WERELD KANKERDAG FOLDER”]