De Bhagvad Gítá: geen religieus boek, maar een gids voor iemands gedrag in het leven

Rechter S. N. Srivastava van het Hooggerechtshof van Allahabad veroorzaakte onlangs ophef door te vragen dat de Bhagvad Gítá tot ‘Ráshtriya Dharma Shástra’ zou worden verklaard. Critici bulderden! Hoe kan een religieus boek een nationaal boek worden?

Laten we drie kwesties onderzoeken. Ten eerste, wat is Dharma Shástra. Ten tweede, wat is Dharma. Ten derde, is de Gítá een religieus boek?

Wat is een Dharma Shástra?

Het woord ‘shástra’ betekent een wetenschap of een geschrift met betrekking tot een bepaald gebied of onderwerp, bijvoorbeeld Artha Shástra betekent de wetenschap van geld of economie.

Wat is Dharma?

De meeste mensen geloven dat dharma en religie synoniem zijn. Eigenlijk is dharma een van de vele Sanskritwoorden die geen Engels equivalent heeft. Het woord ‘dharma’ komt van de Sanskritwortel ‘dhr’ wat ‘vasthouden’ of ‘ondersteunen’ betekent.

Daarom staat ‘dharma’ voor datgene wat het bestaan ​​van een ding in stand houdt (of ondersteunt). Alles in dit universum heeft zijn eigen dharma omdat het afhankelijk is van iets voor zijn bestaan. De essentiële aard van een ding wordt daarom zijn dharma genoemd. (bijv. water stroomt; vloeibaarheid is zijn dharma).

Dharma is datgene wat ondersteunt, voedt, in stand houdt, ontvouwt, integreert, versterkt en verenigt.

Simpel gezegd is het vervullen van iemands plicht: dharma. Het is niet te vergelijken met religie; het omvat alle dimensies van het leven, zowel binnen als buiten. Het verwijst naar plichten die harmonieus, vakkundig, onbaatzuchtig en liefdevol worden uitgevoerd.

Zoals Swami Vivekananda zei: “Religie is de constitutionele noodzaak van de mensheid. Dharma is datgene wat de mens uiteindelijk naar zijn ware aard en het Opperste Doel leidt”.

Is de Gítá een religieus boek?

Om te bepalen of de Gítá een religieus boek is, moeten we de context kennen waarin deze is gezegd en de belangrijkste leringen.

De achtergrond van de Gítá is de strijd, de Mahábhárat tussen de Pándava’s en de Kaurava’s.  Arjuna was in een staat van conflict over de vraag of hij moest vechten of niet. Hij legde zijn wapens neer en zei: ‘Ik zal niet vechten’. Krishna adviseert hem op het slagveld, waarvan de psychologische impact kan worden gemeten wanneer Arjun de wapens opneemt. Krishṇa werd zo een effectieve psychotherapeut voor de psychologisch verscheurde Arjun.

De 18 hoofdstukken van de Gítá met 700 verzen zijn in de vorm van een dialoog tussen Krishṇa en Arjun en geplaatst in de Bhishma Parva van de Mahábhárata.

Vers 31 hoofdstuk 2 luidt: “Verder, kijkend naar je eigen plicht, zou je niet moeten wankelen, want er is niets hoger voor een Kshatriya dan een rechtvaardige oorlog”.  

Vanwege het feit dat hij een Kshatriya is, wordt Arjuna’s persoonlijke karakterroep (Svádharma) opgeroepen om een ​​uitdaging van een georganiseerde on-Arische macht (Adharma) te beantwoorden; het is zijn plicht om niet te wankelen maar te vechten en zijn heilige nationale cultuur te verdedigen. Hier is de Gítá verwant aan een legergeneraal die zijn troepen vraagt ​​om het grondgebied te heroveren dat door de vijand is bezet.

De Mahábhárata Shántiparva – 6-7-8 zegt: “Waarachtigheid, vrij zijn van woede, rijkdom delen met anderen, vergeving, het verwekken van kinderen alleen bij je eigen vrouw, zuiverheid, afwezigheid van vijandschap, recht door zee zijn en personen afhankelijk houden van zichzelf zijn de negen regels van de dharma van personen die tot alle varna’s behoren”.

De drie-eenheid van de Guna’s die zo goed behandeld worden in de Gítá, duidt op persoonlijkheidskenmerken. ‘Sattva, Raja’s, Tama’s’. Ze vertegenwoordigen zuiverheid/fijnheid, passie/dynamiek en onwetendheid/inertie. Deze guna’s bepalen de fysieke en mentale neigingen van de mens. Persoonlijkheid is een mix van deze en dominantie van een bepaald type van deze drie guna’s bepaalt het type. Gítá pleit voor transcendentie van de drie guna’s om bevrijding te bereiken.

“De Gítá brengt het proces van de achteruitgang van de persoonlijkheid prachtig naar voren.

Dit is de ladder van de ondergang: krodhad bhavati sammohah, sammohat smrtivibhramah, smrti bhramsad buddhinaso, buddhinasat pranasyati: uit woede komt begoocheling  voort, uit begoocheling verwarde herinnering, uit verwarde herinnering de ondergang van de rede, door de ondergang van de rede, vergaat hij.

Deze regels lijken uit een modern tekstboek over neuronenpsychiatrie ” The Consolation of Psychiatryu. Selected Writings of Dr. A. Venkoba Rao” te zijn gehaald.

Als we boos zijn, verliezen we de controle over onszelf en het vermogen om helder te denken, zodat we dingen zeggen en doen die we normaal gesproken niet zouden doen.

Voor degenen die geloven dat het Indiase denken inactiviteit aanmoedigt door de nadruk te leggen op een noodlottige benadering, is een zorgvuldige herlezing van de Gítá aan te raden.

De Gítá legt het grootste belang op nishkáma karma: hard en intens werken zoals voorgeschreven door iemands plichtsbesef zonder gehecht te zijn aan de vruchten die volgen. “Uw recht is alleen om te werken, maar nooit aan de vruchten daarvan”.

Mahátma Gandhi zei ooit: “De Gítá is de universele moeder. Ze wendt niemand af. Als teleurstelling me in het gezicht staart en ik helemaal alleen geen enkel lichtpuntje zie, ga ik terug naar de Gítá. Ik vind hier en daar een vers en ik begin meteen te glimlachen te midden van verpletterende tragedies”.

J. W. Hauer (1940), een Sanskritgeleerde van het Duitse geloof, noemt de Gítá “een werk van onvergankelijke betekenis”. Voor hem dient de Gítá “om de daad te ontdekken die van ons wordt gevraagd en om te werken en zo actie te ondernemen om het raadsel van het leven te beheersen”.

In het dagelijks leven betekent het dat we ons best doen bij alles wat we doen, zonder ons zorgen te maken over de uitkomst. Het zou oneerlijk zijn om te verwachten dat M.S. Dhoni elke wedstrijd wint, omdat hij India naar de overwinning leidde in de eerste T20 World Cup. Je wint er een paar, je verliest er een paar, is het mantra van cricket en ook van het leven.

Meer dan alleen een religieuze tekst, de Gítá laat ieder mens zien hoe je gelijkmoedigheid kunt bereiken in je innerlijke leven en in je omgang met de wereld. Het helpt je het doel en de betekenis van het leven te ontdekken. Door onthechte actie vraagt ​​het je om je best te doen, het resultaat in nederigheid te accepteren en na te denken over je acties om te weten hoe je het beter kunt doen…

Bron: https://www.esamskriti.com/ vertaald en bewerkt uit het Engels