De mystieke symboliek van de Mahábhárata

De Páṇdava’s familie

De Mahábhárata is ’s werelds grootste epos en is geschreven door de Vyása Muni. “Waar er dharma is, daar is er overwinning.” is het centrale thema van de Mahábhárata, waarin er een conflict is tussen twee familietakken, de Páṇdava’s en hun neven de Kaurava’s. We zullen regelmatig de symbolische betekenis van delen uit dit epos belichten. De betekenis van mystiek is het hartstochtelijk streven naar vereniging van de ziel met God.

 In de Páṇdava’s familie representeert Arjuna, de jíva (de individuele ziel), die wordt geleid door Krishṇa, het Goddelijke Zelf, naar het ultieme doel van het leven. Zijn broers representeren de vier purushártha’s, de doelen (strekking) van het leven. Yudhishthira representeert dharma (ethische waarden) en moksha (oneindige spirituele waarden). Bhíma representeert artha (materiele waarden). Nakula en Sahadev representeren káma (vitale of sociale waarden). Nakula de lichamelijke en Sahadev de psychologische charme. Het leven van de Páṇdava’s was gebaseerd op dharma en moksha, de ethische en spirituele waarden, waaraan artha en káma ondergeschikt waren. Dit wordt geïllustreerd door het respect van Bhíma, Arjuna, Nakula en Sahadev voor de leiderschap van Yudhishthira. De hoofdactoren in de Mahábhárata zijn Arjuna en Krishṇa, de manifestatie van nara en Náráyaṇa.

Zij bevinden zich in elk individu als de individuele ziel (Arjuna) en zijn Goddelijke essentie (Krishṇa). Arjuna wordt constant beïnvloed door de vruchten van zijn daden. Krishṇa is slechts de getuige in elk individu. In het menselijk leven is elke ziel als Arjuna, die plezier en verdriet ervaart als resultaat van de vruchten van zijn daden. Door de máyá (illusie) voelt de individuele ziel zich los van het Goddelijke en is steeds verwikkeld in de zoete en bittere smaak van zijn daden. Het moment dat de individuele ziel zich keert naar het Goddelijke, vindt het zijn inherente Goddelijkheid terug.

Wanneer iemand zich realiseert “IK BEN BRAHMAN” en zich bevrijdt van de smaak van de vruchten van zijn daden (nishkám karma), komt hij als overwinnaar uit de strijd van het leven. Dit wordt in de Mahábhárata uitgebeeld als Arjuna, die op het krijgsveld geleid wordt door Krishṇa, totdat de overwinning is behaald. Het verhaal van de Mahábhárata openbaart de boodschap, dat rechtvaardigheid en aspiraties voor zelfrealisatie (moksha) de basis moeten zijn van een werkelijk gezond en succesvol leven. Als iemand materiële voorspoed (artha) en sociale voldoening (káma) zoekt zonder ethische en spirituele waarden hoog in zijn gedachten te hebben, dan is het leven nutteloos.

Bron:Mysticism of the Mahábhárata, Swámi Jyotirmayananda