De positie van vrouwen in Hindustáni liedkunst

Het was een langdurig, maar grondig onderzoek dat al in 2014 startte, waarbij vooral het winnen van het vertrouwen van 21 zangeressen van Hindustáni afkomst in Suriname en Nederland een uitdaging was. Om de orale traditie die met de Hindustáni Immigratie naar Suriname was gebracht vast te leggen was een mindshift vereist bij de zangeressen voor zij ertoe overgingen de teksten over te dragen aan de onderzoekster. In 2017 werd gestart met deze interviews met voornamelijk zangeressen van ouder dan 75 jaar. Intussen zijn al 5 van de 21 geïnterviewden overleden.

Een indrukwekkende hoeveelheid van 200-plus liederen werd verzameld niet alleen, maar ook uitgewerkt, vertaald en gerubriceerd rondom de thema’s van geboorte, huwelijk en dood, waarbij er een verdere verfijning in de rangschikking kwam naar analogie van de 16 sanskár’s bij Sanátani’s en de verschillende stadia van het Sanátan huwelijk. Dit leverde een exclusieve verzameling op van muran, hardi, matkorwá, dwár pujá, dulhá parce, sát bháwar, bihá en bidái liederen op. Opvallend is dat in de vele teksten rond het huwelijk nimmer over het toekomstige geluk van het nieuwe paar wordt gezongen, maar vooral over handelingen, momenten en voorwerpen.

Dr. Ramcharan wist door strofen van enkele liedjes in het Sarnámi te zingen met een vertaling in het Nederlands, inzicht te geven over de inhoud en benadrukte daarbij dat het vooral de daarin verwerkte en niet door iedereen begrepen metaforen waren die de diepgang van de teksten aangaven.
In het kort behandelde ze ook het verband tussen vergeten en herinneren, wat het publiek diep aan het denken zette. Het vergeten houdt op als de herinnering naar boven komt. Vergeten wordt als verlies ervaren, dwars door alle culturen heen. Ook bij verschillende geïnterviewden deed dit zich voor, waarbij momenten van zich herinneren moesten worden afgewacht om teksten of delen ervan te reconstrueren om zo vastgelegd te worden.

Op een vraag uit het publiek over de gelijktijdige vastlegging van de melodie en de toon behorend bij de teksten, werd ontkennend geantwoord door de presentator. Daar ligt nog een veld open voor onderzoek. Er is geen inhoudelijk verschil tussen de liederen in Nederland en Suriname werd vastgesteld. Tekstvergelijkingen met India zijn niet uitputtend gebeurd, maar er zijn wel verschillen aangetoond.

De presentator stelde ook een vraag aan het publiek wat de positie/ kracht van de Hindustáni moeder is bij het bepalen van wie mag zingen op de feestelijke gelegenheid. Ook u mag hierover nadenken.

De boeiende presentatie moest na 2 uren gestaakt worden wat het publiek wel jammer vond.
Het onderzoek en de promotie van mevrouw Ramcharan is in een dik boekwerk beschreven, waarin ook de meer dan 200 liedteksten zijn opgenomen, naast haar vele interessante bevindingen.

De OHM probeert nog een gelegenheid te creëren om dr. Anita Ramcharan met meer belangstellenden in Suriname in contact te laten komen.