De Sanskárs

De mens is een sociaal wezen. Hij heeft dus aandacht en verzorging nodig. De groei van een kind en diens functioneren moeten daarom begeleid worden. Hiertoe kent het Hindoeïsme 16 sacramenten ofwel sanskaars. Het ondergaan van deze sacramenten begeleidt het individu in diens mens wording. Dit wordt in de Veda’s bedoeld met de uitspraak: ‘manur bhava’: wordt mens. Het doel van de sanskaar is erop gericht het kind bewust te maken van zijn ontwikkeling, zodat deze zo harmonisch mogelijk kan verlopen. In onze tijd en onze cultuur worden de sanskaars bij lange na niet meer toegepast zoals in het verleden in India gebruikelijk was. Het overgrote deel van de sanskaars vindt (vond) plaats in de ontwikkelingsperiode van het kind. Na de twaalfde sanskaar acht men het individu redelijk in staat om zelf richting en inhoud aan zijn verdere leven te kunnen geven. In de oude Hindoegeschriften wordt een verschillend aantal sacramenten genoemd, maar algemeen geaccepteerd zijn de 16 volgende, waarvan 3 prenatale en 13 postnatale.De 16 sanskáras in volgorde van gebruik zijn in het kort:

De 3 prenatale sanskárs zijn:

1. Garbhádhána: conceptie
2. Pumsavana: hierbij worden moeder en foetus in de tweede of derde maand van de zwangerschap gezegend.
3. Símantonnayana: verricht in de vierde, de zesde of de achtste maand van de zwangerschap. Deze sanskára beoogt innerlijke kracht en goede gezondheid voor moeder en foetus.

De 13 postnatale sanskárs zijn:

4. Játakarmana (of geboorteceremonie): Deze ceremonie wordt door de vader uitgevoerd. Honing vermengd met ghí wordt door middel van een gouden stift of ring op de tong van de pasgeborene gebracht. Sommigen voeren dit ritueel reeds op de eerste dag uit, anderen op de zesde dag.
5. Námkarana (of de naamsgevingceremonie): de naam van het kind wordt doorgegeven aan CBB en de ráshi ká nám (astrologische naam) wordt door de paṇdit bepaald.
6. Nishkramana: het eerste ‘verlaten’ van het huis. Deze sanskára vindt in de 4de maand na de geboorte plaats. Het kind wordt hierbij aan de zon, als Schenker van licht en energie, getoond.
7. Annapráshana: de sanskára van het eerste voeden met vast voedsel (rijst), als het kind zes maanden oud is.
8. Chúrákarma of múran: de sanskára van het scheren van het eerste hoofdhaar, een reinigingsceremonie, vindt plaats in het eerste of derde jaar, naargelang de familietraditie.
9. Karnavedha: bij deze sanskára worden zowel bij de jongens als de meisjes de oorlellen doorboord, uiteraard gepaard gaande met religieuze plichtplegingen.
10. Upanayana (janew): de Upanayana sanskára oftewel de ‘tweede-geboorte’, waarbij de ingewijdene een volwaardig lid van zijn maatschappelijk groep wordt, is slechts voorbehouden aan jongens behorende tot de drie kasten: de Brahmanen, de Khatryas en de Vaishyas.
11. Vedárambha: deze ligt in het verlengde van de vorige en markeert de feitelijke aanvang van de Veda-studie.
12. Samávartana: hiermee sluit de student de fase van het studeren af. Hij zal nu zijn sociaal-maatschappelijke plichten gaan vervullen, onder andere: een gezin stichten, zorgen voor het nageslacht, zijn ouders onderhouden, enz.
13. Viváha: hierbij nemen 2 jonge mensen afscheid van hun onbekommerd leven en gaan zij een fase in van de grihastáshrama, waarin zij een gezin behoren te stichten, de gemeenschap dienen, met alle bijkomende verantwoordelijkheden.
14. Vánaprastha: deze sanskára vindt plaats, als men ervan overtuigd is, dat men geen verplichtingen meer heeft.
15. Sannyása: met deze sanskára neemt mn voorgoed afscheid van deze materiele wereld.
16. Antyesthi: de creamtie of verbranding van het ontzielde lichaam vindt plaats onder het reciteren van mantras en wordt volgens de Hindoe – traditie als de beste methode voor lijkbezorging beshouwd.

Van deze 16 sacramenten zijn verreweg de meeste opgegaan in de nevelen der tijd. De sacramenten die heden ten dage nog vrij regelmatig worden uitgevoerd en een ceremonieel karakter hebben, zijn: de naamgeving, kaalscheren, soms de initiatie, huwelijk en crematie.

Bron:

Vijf juwelen van het Hindoeïsme – deel 3 Sanskárs

http://www.hinduwijzer.nl/