‘Heksenjacht’ op Indiase critici

Repressie

Vorige week werden in India vijf prominente activisten gearresteerd. Wie kritiek heeft op de regering, wordt weggezet als maoïst.

Opeens hoor je hem weer in India, het ‘E-woord’. Emergency. Een verwijzing naar de donkere jaren 1975-1977 toen de media monddood werden gemaakt, critici en oppositieleden achter de tralies verdwenen. Je leest hem terug in kranten, op Twitter, je hoort hem op tv en op straat. Hij volgt op de arrestaties vorige week van vijf prominente activisten – schrijvers, advocaten, een dichter – die sindsdien onder huisarrest verkeren.

De vijf werden vorige week opgepakt bij een politieactie in een zaak die begon als een onderzoek naar kastegeweld begin dit jaar, vervolgens transformeerde tot een vermeend complot van maoïstische rebellen om de regering omver te werpen en premier Modi te vermoorden.

Die lezing wordt door velen, onder wie gerenommeerde schrijvers, denkers en advocaten, openlijk in twijfel getrokken. De afgelopen dagen gingen door heel het land mensen de straat op om te protesteren tegen wat zij zien als een zoveelste poging van de regering om dissidente stemmen het zwijgen op te leggen met oog op de verkiezingen volgend jaar.

„Dit is enorm angstaanjagend” twitterde Mahatma Gandhi-biograaf Ramachandra Guha. En voegde eraan toe dat „als de Mahatma vandaag nog in leven zou zijn geweest”, hij zijn toga had aangetrokken om Sudha Bharadwaj, de mensenrechtenadvocaat die volgens de politie fondsen bij de maoïsten zou hebben geworven, te verdedigen. „Ervan uitgaande dat regering-Modi hem niet ook al zou hebben gearresteerd en vastgezet.”

Het is de tweede reeks aanhoudingen in korte tijd: begin juni werden eveneens vijf linkse activisten opgepakt. Onder hen een universiteitsdocent, een advocaat en de oprichter van het Comité voor de Vrijlating van Politieke Gevangenen. Op de in beslag genomen computer van deze laatste man, Rona Wilson, zou de politie brieven hebben aangetroffen, gericht aan „maoïstische kameraden”, waarin werd gehint op een aanslag op Modi.

De brieven, die ook verbanden met separatisten in het betwiste Kashmir suggereren en waarin de namen van allerlei activisten worden genoemd, kwamen terecht bij tv-zenders die de reputatie hebben megafoon van de regering te zijn. Die pakten flink uit.

„Maar ze zijn totaal voorgekookt”, zegt advocaat Vrinda Grover, die de 56-jarige Bharadwaj bijstaat, op felle toon. „Waarom heeft de politie ze anders nog altijd niet als bewijs bij de rechter ingediend? Omdat ze dan de juridische toets zouden moeten doorstaan. Dit is een illegale en politiek gemotiveerde aanval op een heel prominente mensenrechtenadvocaat.”

Het mogen hebben van een andere, afwijkende mening is de veiligheidsklep van een democratie. Als dat niet wordt toegestaan, barst de snelkookpan

Rechter hooggerechtshof

Bharadwaj is vooral bekend om haar werk voor de tribale gemeenschappen in de mineraalrijke deelstaat Chhattisgarh, waarbij zij botste met de overheid en bedrijven die azen op grond. Ook de anderen kwamen al vaker in aanvaring met de politie, beschuldigingen van banden met de maoïstische rebellen zijn hun niet vreemd. Ze zijn nu gearresteerd onder strenge anti-terreurwetgeving die het mogelijk maakt iemand lange tijd vast te zetten, zonder de mogelijkheid op borgtocht vrij te komen.

Nog altijd is onduidelijk op welke gronden de politie de activisten nu precies wil vervolgen, behalve dat hun arrestaties voortkomen uit een politie-onderzoek naar een gewelddadige clash in deelstaat Maharashtra begin januari. Een mars ter herinnering van een historische veldslag door duizenden Dalits, India’s kastelozen, werd aangevallen door hindoes van een hogere kaste. Ten minste een jongen kwam om het leven.

Daags erna werd bij de politie in Pune een aanklacht ingediend over de „opruiende toespraken” die vóór de mars zouden zijn gegeven. De Indiase nieuwssite Firstpostachterhaalde dat de klacht kwam van een volgeling van de 80-plusser Sambhaji Bhide; een beruchte rechtse hindoeactivist die medeverantwoordelijk wordt gehouden voor het uitgebroken geweld. Ook tegen hem werd een aanklacht ingediend, maar hij zit nog niet vast.

Onvrede over Modi

Critici zien een duidelijk verband tussen de arrestaties en de groeiende onvrede over de huidige regering in aanloop naar 2019. Onlangs werd bekend dat Modi’s besluit in één klap sommige bankbiljetten ongeldig te verklaren weinig succesvol is geweest in de zoektocht naar zwart geld: ruim 99 procent van de biljetten blijkt twee jaar later weer terug in het bankensysteem. Veel Indiërs zijn de chaos en tekorten niet vergeten die in de maanden na de maatregel volgden.

En dan zijn er nog de lynchpartijen, clashes zoals in Maharashtra door zelfverklaarde hindoemilities en de zweem van straffeloosheid om hen heen. „De regering probeert de aandacht af te leiden”, zegt dalit-activist Subhash Gatade. „Iedereen die het waagt een kritisch geluid tegen de [regeringspartij] BJP of Modi te laten horen, wordt weggezet als maoïst. Het is een heksenjacht.”

Vanuit de BJP klinken echter goedkeurende geluiden. De Times of India citeerde de partijwoordvoerder die de overheid roemde voor haar „krachtige optreden tegen degenen die dreigen het land te balkaniseren.”

Ook de politie uit Pune houdt vol bewijs te hebben dat de activisten deel uitmaken van een maoïstisch complot. Daarvan leek het hooggerechtshof nog niet overtuigd. In een haastig aangespannen zaak blokkeerde zij een bevel om de verdachten naar Pune over te brengen. In afwachting van de volgende zitting later deze week kregen de vijf wel huisarrest.

Een van de rechters voegde er de volgende woorden aan toe: „Het mogen hebben van een andere, afwijkende mening is de veiligheidsklep van een democratie. Als dat niet wordt toegestaan, barst de snelkookpan.”

Bron: NRC