HOE TE SCHRIJVEN IN DE OFFICIËLE ROMAANSE SPELLING VAN HET SARNÁMI (deel 1)
Vanaf januari dit jaar zijn er een aantal artikelen verschenen en pdf-files geplaatst in deze site over de spelling van het Sarnámi, en over Sarnámi zelf. U kunt deze vinden door in het Search (Zoek) boxje ‘Sarnami’, ‘spelling’, en/of andere woorden in te toetsen.
Dit artikel was aangekondigd in het artikel ‘De officiële Romaanse spelling van het Sarnámi’ van 16 januari 2017. Maar door een aantal omstandigheden is het artikel niet alszodanig verschenen; wel min of meer op andere wijze.
Nader bekeken is het een goede toevoeging het artikel op onderstaande wijze te laten verschijnen:
Het schrijven in de officiële Romaanse spelling van het Sarnámi, kortweg ‘de officiële spelling’ is niet moeilijk.
Velen gebruiken de officiële spelling, maar velen ook niet. De belangrijke vraag kan dan gesteld worden: als velen een spelling niet gebruiken die door de overheid is vastgesteld, en gemaakt is door mede-Surinamers, waarom zou de overheid dan moeten luisteren naar verzoeken van hen op cultureel gebied naar de overheid gericht? We kunnen hierbij denken aan instellen van meer officiële Hindu feestdagen, een coupletten van het volkslied in Sarnámi en in Sarnámi-Hindi, en een couplet met acht zinnen uit de grootste, belangrijkste Surinaamse moedertalen w.o. Sarnámi, taalgebruik in het overheidsnieuws etc.
Nu zal worden uitgelegd hoe te schrijven in de officiële spelling.
In de hierna volgende tabel geeft de eerste kolom Sarnámiklanken weer m.b.v. de Nederlandse spelling – in alfabetische volgorde, geeft de tweede kolom de schrijfwijze volgens de officiële spelling, geeft de derde kolom schrijfvoorbeelden, is de vierde kolom als hulp voor Dewanágarikenners en geeft het de klank aan in het Dewanágarischrift, het schrift van Hindi, Sanskrit, en ook Sarnámi; deze kolom is tevens een hulp, mocht de eerste kolom hier en daar niet duidelijk zijn, en is de vijfde kolom voor opmerkingen.
De klanken die niet genoemd worden in de eerste kolom, worden in de officiële spelling net zo geschreven als in de Nederlandse spelling (bijv. s, l, m), of worden vrijwel altijd correct geschreven (bijv. de g-klank van Sarnámi gái (koe), Engels good)
Verder schrijft men ai, ái, oi, ui, en geen ay, áy, oy, en uy (dus bijv. hai en geen hay, dui (twee) en geen duy), en schrijft men au, áu, en geen aw, áw (dus bijv. nau (negen) en geen naw, en náu (assistent van pandit) en geen náw)
Let wel:
Men schrijft jáe (gaan), kháe (eten), turáe (geplukt worden) naar analogie van kare, bole.
Men schrijft áo (kom), garmáo (verwarm), leo (neem), deo (geef) naar analogie van karo (doe), khelo (speel).
Men schrijft u lei (hij/zij zal nemen), u leis (hij/zij nam/heeft genomen) naar analogie van u kari (hij/zij zal doen), u karis (hij/zij deed/heeft gedaan).
Als tussen twee klinkers een y-klank of w-klank wordt gehoord, dan moet die ook geschreven worden, bijv. takiyá (kussen), tore liye (voor jou), cauraiyá (een bladgroente), bakuwá (bacove), kauwá (kraai).
Noot: De c kan voor beginners een beetje onwennig zijn. De c voor de klank tj, komt inveel spellingen in de wereld voor, o.a. in de spelling van:
- Bahasa Indonesia, bijv. pencak silat
- Italiaans, bijv. de bekende groet ciao, de voetbalploegen Cesena en Lecce (alleen bij c vóór i en e)
- Kroatisch, Bosnisch, Servisch bijv. de bekende tennisser Djokovic, voormalige leider van Servië Milosevic, de oorlogsmisdadigers Karadzic en Mladic
- Tsjechisch, bijv. Petr Cech (een bekende doelman)
- In de wetenschappelijke Romaanse spelling voor Indische talen, w.o. Hindí, Sanskrit, bijv. in de Bhagawad Gitá en andere werken gepubliceerd door de Hare Krishna beweging (ISKCON),in indologische werken, in publicaties van drs. Narain Gangaram Panday, in Wikipedia: de uitspraak van vele Indische woorden wordt o.a. in de wetenschappelijke Romaanse spelling aangegeven, in Facebook: bij vertalen van Hindíwoorden in Dewanágaríschrift geschreven worden niet-vertaalbare woorden in de wetenschappelijke Romaanse spelling omgezet.
Wordt vervolgd…..