HOE TE SCHRIJVEN IN DE OFFICIËLE ROMAANSE SPELLING VAN HET SARNÁMI (deel 2)

Opties binnen de officiële spelling

 Indien men dat wenst, dan kan i.p.v. van de letter w voor de w-klank, ook de letter v gebruikt worden. Het is waarschijnlijk dat in de herziene spelling deze optie min of meer komt te vervallen (dus er zou dan hier geen voorkeursspelling meer zijn m.b.t. de w-klank).

De letter n kan zowel de klank n als nasalering (neusklank) aangeven. Wil men apart nasalering aangeven, dan moet de letter n onderstreept worden: n. Dit is van belang als de lezer geen of weinig Sarnámi kent.
Het is waarschijnlijk dat in de herziene spelling deze optie komt te vervallen, omdat uit de context in het algemeen wel blijkt welke klank bedoeld wordt (dus er is hier geen voorkeursspelling meer m.b.t. de nasalering). In Sarnámiwoordenboeken is het m.i. wel van belang deze optie te gebruiken.

Als men onderscheid wenst te maken tussen de lange ie-klank en de korte ie-klank, en tussen de lange oe-klank en de korte oe-klank, dan moeten de letters voor de lange klanken een naar voren wijzend accent hebben (accent aigu): í en ú.
Dit is van belang voor Sarnámiwoordenboeken waar grote accuraatheid belangrijk is, en voor de weergave van Hindi- en Sanskritteksten. Het is waarschijnlijk dat in de herziene spelling deze optie komt te vervallen. In Sarnámiwoordenboeken is het m.i. wel van belang deze optie te gebruiken.

Klanken die niet of nauwelijks binnen Sarnámi voorkomen en daarom geen deel zijn van de officiële spelling, maar wel in Hindi, Urdu en/of Sanskrit voorkomen
De e van pet kan zo worden weergegeven: è, bijv. rèhná, kèhná, mèhndi.
De gh-klank van ghazal kan zo worden weergegeven:
gh, bijv. ghazal (gh komt uit een vroeger bekend Hindustániconversatieleerboek (gh zonder onderstreping is een vertrouwde schrijfwijze in India en daarbuiten voor deze klank))
g, bijv. gazal (dit omdat de weergave in Dewanágari is: ग़्)

De n uitgesproken met tongpunt tegen verhemelte (ण्) kan zo worden weergegeven:
ṇ, dus de letter n met een punt eronder (zoals in de wetenschappelijke Romaanse spelling voor Indische talen), bijv. Rámáyaṇ, Práṇáyáma.
ook n kan gebruikt worden, dus een schuine letter n (dit kwam voor in een vroegere wetenschappelijke Romaanse spelling voor Indische talen), bijv. Rámáyan, Pránáyáma.
Deze klank komt in het Sarnámi vaker voor, bijv. in pandit, ghantá, maar in dergelijke woorden wordt de klank automatisch goed uitgesproken, doordat daarna en d-klank of t-klank volgt; dus een aparte weergave is in Sarnámi niet echt nodig.

Hoe maak je de tekens die op en onder letters staan (zgn. diacritische tekens)?
Hoe maak je ṇ, n, en è?

Bij MsExcel, MsPowerpoint en MsPublisher zullen enkele van de technieken genoemd onder MsWord en E-mailberichtinvoerruimte niet gebruikt kunnen worden. Wat wel lukt is copy-pasten vanuit MsWord. Mocht de lezer meer informatie hieromtrent hebben, dit s.v.p. aan ondergetekende doorgeven. U kunt natuurlijk ook een artikel hierover schrijven en aanbieden aan OHM ter plaatsing op de site.

Noten:

*Komt voor in de Romaanse spelling die in Hindi-educatiepublicaties van het Centrale Hindi Directoraat van de Indiase overheid wordt gebruikt voor de uitspraak van Dewanágariteksten.

**Letters met accenten nemen bij niet-smartphones meer geheugen in beslag, dus per sms minder tekens; daarmee rekening houden (geldt in het algemeen niet voor smartphones)

Bij sms’en van Telesur naar Digicel en omgekeerd komen de letters met accenten bij sms’en niet op, of de gehele tekst komt in het Chinese karakterschrift op; bij WhatsApp, Facebook, e-mailen heeft ondergetekende nooit een probleem gezien.

M.b.t. smartphones, apps waarmee je op nog eenvoudigere wijze alle tekens kunt plaatsen, zouden heel handig zijn. Indien lezers weten hoe aan zulke apps te komen, dit s.v.p. doorgeven aan ondergetekende. U kunt natuurlijk ook zelf een artikel hierover schrijven en aanbieden aan OHM ter plaatsing op de site.

Laten we in de officiële spelling schrijven!

 

drs. Atma Jagbandhan