Internetten op elf kilometer hoogte: het komt eraan

Het gebruik van wifi in vliegtuigen zal de komende jaren snel toenemen, is de verwachting.

Het was een van de laatste plaatsen in de moderne wereld waar de afwezigheid van wifi een zekere rust creëerde: het vliegtuig. Maar dat gaat veranderen. Vanochtend zijn twee satellieten gelanceerd die surfen op internet hoog in de lucht mogelijk én betaalbaar moeten maken.

In de commerciële luchtvaart is een flinke slag gaande om passagiers, die op de grond zo gewend zijn geraakt aan hun internetverbinding, ook in de lucht te voorzien van internet. Wifi in vliegtuigen is vooral in de VS al wel mogelijk, maar de verbinding is nu nog vaak gebrekkig en het gebruik kan soms prijzig zijn.

 Luchtvaartmaatschappijen zien dat de vraag naar internet in de lucht snel groeit en zetten stevig in op betere verbindingen aan boord, maar daarvoor zijn grote bandbreedte en stabiele signalen nodig. Satellietbedrijven haken in op die trend, en ontwikkelen en bouwen steeds geavanceerder satellieten voor de doorgifte van internetsignalen.

De twee nu gelanceerde satellieten – de ViaSat-2 en de Eutelsat 172B – moeten een groot deel van de luchtvaart boven de Verenigde Staten en het gebied van de Stille Oceaan van mobiel internet gaan voorzien, en ook de scheepvaart zoals cruiseschepen, gaat ervan profiteren. De kwaliteit zou zo goed moeten zijn dat tijdens vluchten zelfs films zonder haperen te bekijken zijn.

Krachtigste tot nu toe

De in de VS door Boeing gebouwde ViaSat-2 is de krachtigste commerciële breedbandsatelliet tot nu toe, met een doorvoersnelheid van 300 Gb per seconde. De satelliet komt boven de Amerika’s te hangen en heeft een ‘footprint’ die reikt tot de westelijke rand van Europa. Daarna neemt een Europese satelliet het over en is er, als het goed is, een storingsvrije verbinding mogelijk tot boven Turkije.

Een Ariane 5 raket die vanochtend vroeg in Frans Gyana werd gelanceerd bracht de beide breedbandsatellieten, de Viasat-2 en de Eutelsat 172B, in een baan om de aarde. De satellieten moeten een grote impuls geven aan het gebruik van wifi aan boord van vliegtuigen en bijvoorbeeld cruiseschepen. 

De vanochtend eveneens gelanceerde Franse-Britse Eutelsat 172B, ontwikkeld door Airbus, krijgt een locatie boven de Stille Oceaan. Nieuwe slimme technologie in de satelliet weet waar op een bepaald moment de vraag naar bandbreedte het grootst is en stemt daar de zendbundel op af. Beide satellieten zweven inmiddels in een baan om de aarde en zijn op weg naar hun eindposities. Bijzonder is dat ze daarvoor deels – en in het geval van de Eutelsat volledig – elektrische motoren gebruiken en geen verbrandingsmotoren.

Luchtvaartmaatschappijen bekijken ‘in-flight-wifi’-ontwikkelingen met grote belangstelling. Uit een onderzoek van onder meer satellietbedrijf Inmarsat in 2016 bleek dat 92 procent van de passagiers graag internet aan boord wil. Meer dan de helft van de passagiers heeft tijdens een vlucht zelfs liever wifi dan een maaltijd.

Sneller dan koper

In de VS biedt een aantal maatschappijen al in-flight-wifi aan via de bestaande ViaSat-1 satelliet. Die geeft snelheden van 12 megabytes per seconde (Mbps) per passagier, maar met de ViaSat-2 kan dat oplopen tot 25 Mbps, wat sneller is dan menige internetverbinding via een koperdraad en voldoende voor films.

Maar in Europa kijken veel vliegmaatschappijen de kat nog uit de boom. Zij zijn huiverig om nu al te investeren in wifi aan boord zolang niet vaststaat of de snelheid van de verbinding niet te veel terugvalt als veel mensen in een toestel en in de andere vliegtuigen in de buurt hetzelfde satellietsignaal gaan delen. Voorlopig wachten zij liever even af tot de juiste technologie tegen een voor hun klanten betaalbare prijs beschikbaar komt.

De voordelen zijn duidelijk: blije passagiers, meer inkomsten en lagere uitgaven. Luchtvaartmaatschappijen hoeven op termijn geen geld meer uit te geven aan stoelschermen en de bijbehorende dure entertainmentsystemen als passagiers hun eigen mobieltjes en tablets gebruiken. Dat kan per besteld vliegtuig miljoenen schelen, want een wifi-installatie aan boord is veel goedkoper. American Airlines maakte eerder dit jaar al bekend dat het bedrijf een nieuwe serie vliegtuigen heeft besteld zonder stoelschermen.

Kosten verschillen sterk

Hoeveel wifi-aan-boord de passagiers gaat kosten zal van vliegmaatschappij tot vliegmaatschappij verschillen. Het Amerikaanse JetBlue bijvoorbeeld biedt gratis internet aan op binnenlandse vluchten voor alle passagiers, ongeacht de klasse.

In Europa doen maatschappijen als Turkish en Norwegian dit ook op langeafstandsvluchten; bij andere maatschappijen moet hiervoor vaak betaald worden en soms zijn de prijsverschillen aanzienlijk. In Nederland kan het bij KLM alleen op bepaalde toesteltypes, waarvoor dan 11 euro per uur of 20 euro per vlucht moet worden betaald. British Airways en Virgin Atlantic zullen wifi later dit jaar invoeren op lange vluchten, maar wat zij de passagiers in rekening gaan brengen is nog niet bekend.

Wifi-aan-boord

Het gebruik van internet aan boord van commerciële vliegtuigen neemt toe, al is het nog verre van wijdverbreid. In 2016 vlogen er wereldwijd zo’n 6500 toestellen waarin internet werd aangeboden, vooral in de Verenigde Staten. Dat berekende Euroconsult, een onderzoeksgroep die de satellietindustrie op de voet volgt.

In een rapport van begin mei voorspelt Euroconsult dat het aantal commerciële vliegtuigen met wifi aan boord tegen 2021 gestegen zal zijn tot ongeveer 17.000, ruwweg de helft van het totaal aantal commerciële toestellen. De inkomsten voor de aanbieders van vliegtuiginternet zullen explosief stijgen, denkt Euroconsult, van een miljard dollar (ca. 900 miljoen euro) tot 6,5 miljard over een jaar of tien. 

Bron: TROUW