Krijg je diabetes van light- en zerofrisdrank?

Suiker wekt op om meer suiker te eten. Komt dat door het zoet of door de calorieën? En hoe zit het met de zoete smaak van kunstmatig gezoete calorievrije frisdranken? Wekken die ook op tot meer eten? Waardoor mensen die kunstmatig gezoete frisdrank drinken toch dikker worden, en een grotere kans op diabetes type 2 hebben? Dat is het idee dat veel fysiologen nu testen.

Het is allemaal op gang gekomen toen epidemiologen bij grote groepen mensen langjarige onderzoeken gingen doen naar de samenhang tussen voeding en gezondheid. Zij zagen meer overgewicht en diabetes bij mensen die regelmatig kunstmatig-zoete drankjes drinken.

Kunstmatig gezoete drank is in dit artikel alle drank die met zoetstoffen-zonder-calorieën zoet is gemaakt. Er zijn een twintigtal goedgekeurde kunstmatig zoetstoffen, zoals stevia, aspartaam, sucralose, acesulfaam-K, erytritol en cyclamaten. Ze hebben E-nummers. Op internet zijn de wildste verhalen te vinden over de giftigheid van die stofjes. In dit artikel nemen we dat niet serieus.

Vruchtensap

De vraag is hier: kan die zoete smaak slecht uitpakken voor je gezondheid? Kunstmatig gezoete frisdrank is meestal net zo zoet als frisdrank met suiker. En die is weer ongeveer net zo zoet als vruchtensap. In frisdrank en vruchtensap zit ongeveer net zoveel suiker. Het is een zoetheid waar mensen van houden. Baby’s hebben dat al. Zoet? Lekker! Voor de calorieën en voor de gezondheid maakt het niet uit of je cola of appelsap drinkt.

Terug naar die epidemiologen. De publicaties over de mogelijke schadelijke gezondheidseffecten van kunstmatig gezoete frisdrank kwamen vanaf 2005 op gang. Toen steeg de omzet van lightdranken (met minder suiker) en zerodranken (zonder calorieën). In de epidemiologische onderzoeken geven grote groepen mensen op wat ze eten en drinken. Soms eenmaal, soms ieder jaar. En de onderzoekers komen om de zoveel jaar langs om te kijken of er deelnemers ziek zijn geworden, of zijn overleden.

Die onderzoeken zijn nooit opgezet voor de frisdrank, maar om de invloed van alle voeding te kunnen onderzoeken. Kijken naar frisdrank is een deelproject. En er komt dan bijvoorbeeld uit dat de kans op diabetes 40 procent groter is bij mensen die twee keer per dag frisdrank met suiker dronken. En ruim 20 procent groter bij degenen die twee keer per dag kunstmatig gezoete frisdrank dronken, vergeleken met mensen die bijna nooit frisdrank namen.

 

Aanvankelijk werd er alarm geslagen. Maar tegenwoordig concluderen de epidemiologen meestal: er is geen spatje bewijs dat kunstmatig gezoete drankjes diabetes veroorzaken. Het is bijvoorbeeld aannemelijker dat mensen die al wat te dik zijn en zich zorgen over hun gezondheid maken overstappen van gesuikerde frisdrank naar het calorievrije zoet.

Wat heeft de fysiologie ondertussen opgeleverd? Daar is het wantrouwen over het dikmakend effect van nepsuiker blijven bestaan. Eerder deze maand publiceerden onderzoekers, vooral van Yale University, een reeks mooie experimenten met zelfgemaakte frisdrankjes met verschillende smaken, calorie-inhoud en zoetheid. Er kwam uit dat zowel de zoetheid als de calorieën van een frisdrank een beloningsreactie in de hersenen veroorzaken.

Het idee is dat mensen naar beloning streven en dus om die reden ook zoet en calorierijk voedsel eten. Over de mechanismen is nog veel onbekend. Als ook de hoeveelheid calorieën een rol speelt, ligt het voor de hand dat er een signaal via de stofwisseling komt, via de darmen. En dat niet alleen de smaakreceptoren een rol spelen.

Niets staat echter vast, maar veel onderzoekers blijven waarschuwen tegen dieetdrankjes. Water als dorstlesser is zeker gezonder.

Bron: nrc.nl