Niemand is te dom om te leren lezen
LAAGGELETTERDHEID
Tieners lezen steeds slechter. Volgens de laatste onderzoeken is 18 procent van de 15-jarigen niet in staat om de ondertiteling van een film of serie te volgen. Vijf vragen over de oorzaken.
1. Hoe komt het dat jongeren steeds slechter lezen?
Wetenschappelijk bewijs is er niet, maar deskundigen hebben wel een vermoeden waar het aan ligt. Jongeren lezen minder, de thuissituatie speelt mee en het onderwijs laat soms steken vallen.
2. Waarom lezen jongeren minder?
Jongeren lezen minder voor hun lol
De leefwereld van jongeren van nu is totaal anders dan die van twintig jaar geleden en verder. De bibliotheek speelt nauwelijks een rol in het leven van tieners en social media – dat vol spelfouten staat – zijn erg belangrijk geworden. Het enige echte leeswerk, flinke stukken tekst lezen en begrijpen, dat jongeren nog krijgen aangeboden, komt van school. Jongeren lezen minder voor hun lol.
Merel Heimens Visser, directeur van Stichting Lezen en Schrijven, vermoedt dat ook de verouderde collectie van schoolbibliotheken een rol speelt. ,,Er zijn genoeg interessante boeken voor kinderen, maar niet elke school heeft een goede schoolbibliotheek.” Daardoor missen kinderen al jong een ‘positieve leeservaring’ en dat werkt de rest van hun leven door op hun zin om te lezen.
3. Hoe speelt de thuissituatie een rol bij laaggeletterdheid?
Kinderen van laaggeletterde ouders hebben drie keer zo veel kans om ook laaggeletterd te worden, blijkt uit onderzoek. Dat heeft vermoedelijk met stimulans te maken. Ouders die zelf boeken of kranten lezen, stimuleren daarmee hun kinderen automatisch om ook te lezen. Goed voorbeeld doet goed volgen. Ook het alleen al praten met elkaar en dagelijks voorlezen is een belangrijk middel tegen laaggeletterdheid.
4. Waar gaat het mis in het onderwijs?
Er is te weinig tijd voor repetitie en om leesmeters te maken en dat heeft deze groep nodig –Maurice de Greef
De eerste en belangrijkste taak van scholen is om leerlingen te leren lezen en schrijven. Dat lukt, want in Nederland zijn er erg weinig analfabeten: 250.000. Wel komt een op de tien leerlingen van de basisschool met een taalachterstand. Deze kinderen kunnen wel lezen, maar niet op het niveau dat ze zouden moeten beheersen.
,,Uit onderzoek blijkt dat 60 procent van de zwakke lezers op de basisschool de leesachterstand heeft te danken aan slecht onderwijs”, zegt oud-lector lees- en taalonderwijs Kees Vernooy, die eerder in het AD zei dat het toegenomen aantal kinderen met dyslexie te wijten is aan slecht leesonderwijs. ,,Voor deze kinderen is het onderwijs niet effectief en intensief genoeg geweest.” Ze kregen bijvoorbeeld te weinig instructie, er werd niet genoeg geoefend en herhaald of er was te weinig tijd om aan het probleem te werken.
,,Het onderwijs is in Nederland gericht op prestatie. De focus ligt op de middengroep”, zegt gastprofessor aan de Vrije Universiteit Brussel Maurice de Greef, die onderzoek doet naar leereffecten van laaggeletterde mensen. ,,Men vindt het moeilijk om de zwakste groep mee te nemen. Er is te weinig tijd voor repetitie en om leesmeters te maken en dat heeft deze groep nodig.”
5. Zijn jongeren die niet goed lezen niet gewoon te dom?
Wetenschappers bestrijden dat. Emeritus hoogleraar orthopedagogiek Aryan van der Leij wijst naar het verhaal van ‘My fair lady’ waarin een slecht gemanierd en plat pratend arbeidersmeisje bij wijze van experiment wordt omgevormd tot een dame. ,,Van de gedachte dat een dubbeltje nooit een kwartje wordt, rijzen mij de haren ten berge. Door zo te denken gaat veel talent verloren.” Hij wijst ook op de verbeterde prestaties in Finland, waar het onderwijs eind jaren zeventig op de schop ging. ,,Het was een derdewereldland, maar Finland doet het nu goed.”
Bron: http://www.ad.nl/binnenland/niemand-is-te-dom-om-te-leren-lezen~a8088563/