NRC checkt: ’650.000 Nederlanders met gemengde relatie’

Dat twitterde GroenLinks-leider Jesse Klaver in een open brief aan premier Rutte.

De aanleiding

Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken, VVD) wacht komende week een zwaar Kamerdebat over uitspraken die hij begin deze zomer deed. Op een bijeenkomst in Den Haag zei hij geen multiculturele samenleving te kennen die als „een vreedzaam samenlevingsverband” functioneert en noemde hij Suriname een „failed state”. De uitspraken kwamen Blok op felle kritiek te staan. Hij zei al snel dat hij „te scherpe bewoordingen” had gebruikt en ook te betreuren dat hij daarmee „aanstoot” heeft gegeven. GroenLinks-leider Jesse Klaver beklaagde zich er op 16 augustus op Twitter over dat premier Mark Rutte nog niet openlijk afstand had genomen van Bloks uitspraken. Klaver vroeg zich af of Rutte wel premier van alle Nederlanders is en waarom hij niet opkomt voor „de 650.000 Nederlanders die een gemengde relatie hebben”. We gaan na of dit getal klopt.

Waar is het op gebaseerd?

De woordvoerder van Jesse Klaver laat weten dat de GroenLinks-leider zich baseerde op cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

En, klopt het?

Het CBS publiceerde in januari vorig jaar voor het laatst cijfers over gemengde relaties in Nederland. Onder ‘gemengde relaties’ verstaat het CBS huwelijken of samenwoonrelaties tussen mensen met een Nederlandse achtergrond en mensen met een migratieachtergrond. Het CBS laat weten dat huwelijken en samenwoonrelaties tussen mensen die allebei een migratieachtergrond hebben, zoals bijvoorbeeld bij een Spaans-Duits paar, niet zijn meegeteld. De reden hiervoor is dat het CBS bij dit onderzoek gemengde relaties wilde bekijken vanuit het oogpunt van integratie.

Uit de CBS-cijfers blijkt dat het aantal gemengde relaties de afgelopen vijftien jaar sterk toenam tot 650.000, 32 procent meer dan in 2001. Indonesisch-Nederlandse huishoudens komen het vaakst voor (ongeveer 160.000), gevolgd door Duits-Nederlandse (154.000) en Belgisch-Nederlandse (44.000) paren. Het getal 650.000 betreft dus relaties, en niet personen. Dat maakt dat zeker 1,3 miljoen in Nederland woonachtige personen een gemengde relatie hebben. Uit de cijfers van het CBS wordt niet duidelijk hoeveel van de 650.000 mensen een migratieachtergrond precies een Nederlands paspoort hebben en dus Nederlander zijn. Het CBS weet dit ook niet precies, maar laat weten dat een deel van deze groep wel de Nederlandse nationaliteit heeft.

Dan is het nog de vraag wat voor soort relaties het CBS precies registreert. Een woordvoerder laat weten dat het zowel om huwelijken als ongehuwd samenwonende paren gaat. Maar mensen die een relatie hebben maar niet op hetzelfde adres wonen, zoals bij een lat-relatie, zijn niet in de statistieken meegenomen. Dat maakt dat het aantal Nederlanders met een gemengde relatie hoger zal liggen dan uit deze CBS-cijfers blijkt.

Conclusie

Klaver twitterde dat 650.000 Nederlanders een gemengde relatie hebben. CBS-cijfers laten zien dat er in Nederland 650.000 gemengde relaties zijn en dat het hierbij dus om zeker 1,3 miljoen personen gaat. Hoeveel daarvan precies Nederlander zijn is onduidelijk, maar het zijn er meer dan 650.000. Bovendien zijn in de CBS-cijfers gemengde lat-relaties niet meegenomen. Het aantal Nederlanders met een gemengde relatie ligt in elk geval boven de 650.000. Hoewel dat het politieke punt dat Klaver wil maken kracht bijzet, kloppen zijn cijfers niet. We beoordelen de uitspraak als onwaar.

Correctie (3 september 2018): In een eerdere versie van dit artikel stond dat uit CBS-cijfers blijkt dat er zeker 1,3 miljoen Nederlanders met een gemengde relatie zijn. Het gaat hier echter om personen in Nederland, van wie niet precies duidelijk is hoeveel de Nederlandse nationaliteit hebben. Dit is hierboven aangepast.