Slaapyoga: Dutjes tegen betaling

Voor mensen met slaaptekort of oververmoeidheid is er speciale les en yoga.

 

‘Welkom terug”, zegt de ‘facilitator’, een blonde midtwintiger. Een aantal mensen gniffelt. Een enkeling staat op en loopt naar de uitgang, op naar de volgende afspraak. Maar de meeste deelnemers aan de Deep Rest-klas van Inscape, een meditatie- en ontspanningsstudio in New York, kijkt schaapachtig om zich heen. Alsof ze tijdelijk waren vergeten waar ze waren, wat ze aan het doen waren en – vooral – dat ze niet alleen waren.

De Deep Rest-klas levert precies wat de naam belooft: een les in diepe rust. Deelnemers liggen zo stil mogelijk op een comfortabel matrasje en onder een dekentje. Ogen dicht, benen naar buiten gedraaid, handpalmen omhoog. Ze luisteren naar de instructies van Skye, een opgenomen vrouwenstem, die hen stap voor stap meeneemt naar een zo ontspannen mogelijke staat van zijn, zonder daadwerkelijk in slaap te vallen. (En anders is er de facilitator die je subtiel wekt.)

Het geheel – de haast generieke vrouwenstem in combinatie met de mystiek blauwverlichte studio en de kunstig geweven touwen die van het plafond af lijken te druipen – doet denken aan een attractie in een pretpark met een ruimtethema. Alleen stap je er 44 minuten later uitgerust en ontspannen weer uit.

De les kost 25 dollar en is een van de populairste van Inscape. Hij wordt gemiddeld twee keer per dag gegeven en er is regelmatig een wachtlijst voor. Ook elders in New York zijn veel mensen die in de Savasana, de yogahouding, ook wel ‘corpse pose’ genoemd, waarin het lichaam tot volledige rust komt. Bij meditatiestudio MNDFL, dat drie locaties in Manhattan en Brooklyn heeft, staat wekelijks een ‘Sleep’-meditatie op het avondprogramma (18 dollar voor 30 minuten, mobiele telefoons moeten bij de balie worden afgegeven). En meerdere yogastudio’s, waaronder het exclusieve Pure Yoga aan de Upper East Side, bieden ‘yoga nidra’ aan, ook wel ‘slaapyoga’ genoemd, waarbij deelnemers 45 minuten lang onder begeleiding de hersengolven tussen ‘alfa’ (meditatie) en ‘theta’ (droom) proberen te krijgen. Het is een van de meest gewilde lessen van de studio.

Op de grens tussen waken en slapen

Wat zegt het over een maatschappij wanneer mensen grof geld betalen om even hun ogen te mogen sluiten? Dat we oververmoeid zijn? Dat non-stop contact met de buitenwereld niet rustgevend is? Dat we te vaak Facebook checken? Of gewoon dat we heel erg graag slapen? En niet alleen in New York, waar altijd gezocht wordt naar de nieuwste fitnessrage en een simpel spinklasje kan uitgroeien tot een wereldwijde hype. Overal zoeken mensen naar een moment stilte, rust of gewoon wat extra slaap.

Yoga nidra wordt ook gegeven in Nederland, zoals bij Yoga Spot (15 euro voor een losse les) in Amsterdam. De yogastudio heeft ‘slaapyoga’ sinds twee en een half jaar in het programma. ‘1 uur Yoga Nidra staat gelijk aan 3 tot 4 uur slaap!’ staat op de website.

De les wordt eens per week gegeven en zit meestal halfvol, zegt eigenaresse Margriet Verhagen aan de telefoon. „Zo’n hype als in New York is het hier (nog) niet.” Ze beaamt dat yoga nidra bevorderlijk kan zijn voor de slaap. Ze raadt het ook aan voor mensen die pijnklachten hebben omdat nidra je heel bewust van je lichaam laat worden en je tegelijkertijd leert iedere teen en vinger te ontspannen.

Verhagen omschrijft yoga nidra als een manier om uit de dagelijkse tredmolen van gedachten te komen. Met visualisatie- en bewustwordingsoefeningen wordt het lichaam in een zo ontspannen mogelijke staat gebracht waardoor ook de geest tot rust komt. Als zand dat in een glas water naar de bodem zinkt, zeg maar.

„Het doel is om uiteindelijk terecht te komen precies op die grens tussen slaap en waken”, zegt Verhagen. Iets wat vooral in het begin niet altijd lukt zonder echt in slaap te vallen. „Mensen die het langer doen zijn vaak erg trots wanneer ze niet wegvallen.”

Maar wakker blijven is niet overal het doel. In Engeland lanceerde een locatie van sportschoolketen David Lloyd vorige maand op proef de ‘40 winks workout’, ook wel napcercise genoemd, speciaal voor de oververmoeide ouder. De spinfietsen hadden plaatsgemaakt voor eenpersoonsmatrassen, de housebeats waren vervangen door rustgevende deuntjes en de thermostaat was gedraaid naar een temperatuur die de verbranding van calorieën tijdens de slaap promoot. Het enige doel van de ‘les’: 45 minuten lang bijslapen. Niets meer niets minder.

„86 procent van de Britse ouders zegt oververmoeid te zijn”, schreef de sportschool in het begeleidende persbericht waarin werd verwezen naar de helende krachten van een simpel dutje. „Napcercisers worden uitgenodigd op te krullen in een van de bedden en toe te geven aan een helend dagslaapje, waarna ze hun dag weer kunnen vervolgen.”

Of de lessen een vast onderdeel van het David Lloyd-aanbod worden en ook in Nederland zal worden gegeven, is nog niet bekend. Maar de proeflessen waren allemaal volgeboekt.

Hoe komt het dat we willen betalen voor slaap? Volgens Mary Helen Immordino-Yang, hoogleraar educatie, psychologie en neurowetenschappen aan de University of Southern California, zijn we ons natuurlijke ritme kwijt en leven we te vaak op een manier die niet rijmt met onze biologische behoefte. „Ik denk dat slaaplessen ons helpen dit te compenseren.” Maar die lessen zijn niet direct de beste oplossing, meent ze: „Onze levensstijl – te laat naar bed, te lange werkdagen en altijd in contact met de buitenwereld – aanpassen lijkt mij beter dan al deze bijeengeraapte, snelle oplossingen.”

Bron: NRC.nl