Veel uitdagingen en bedreigingen in Surinames bromki dyari ‘Als Babel maar zonder spraakverwarring’

“Er zijn onvoldoende invulling en antwoorden in beleid aan deze nieuwe uitdagingen gegeven, waardoor de werkelijke Surinaamse bromki dyari aan omstandigheden en mogelijkheden van de 21ste eeuw tot nu toe zijn uitgebleven. Door meer beleid te maken kan worden voorkomen dat de politiek onze bromki dyari steeds vaker gebruikt en soms zelfs misbruikt als window dressing”, zegt Menke. Hij gaf zijn beschouwing op de nieuwste publicatie ‘Religion, Power and Society in Suriname and Guyana Hindu, Muslim and Christian relations’ van onderzoeker en auteur Kirtie Algoe, die vorig week donderdag bij de Instituut for Graduate Studies & Research (IGSR) is gepresenteerd.

‘Kirti Algoe heeft met deze vernieuwende boodschap een solide fundering in het Caribisch gebied gelegd en de Anton de Kom Univertsiteit in de regio en op de internationale academisch kaart geplaatst.’ – Jack Menke

Op de 1ste rij van links naar rechts: Pt. Ramcharan van Arya Dewaker, Bisschop Karel Choennie, Sanatan Dharm Voorzitter Pt. Nitin Jagbandhan, Tanya Sitaram, directeur van de Anton de Kom Universiteit, de ambassadeur van India, Shankar Balachandran en nog Kirtie Algoe en de conferencier Thea Smith.

Consensuspolitiek en -democratie
In zijn boekbespreking stelt hij dat Suriname in de toekomst voor veel uitdagingen en zelfs bedreigingen zal komen te staan als er geen beleid wordt gemaakt voor interculturaliteit en interreligieuze verbindigen die de basis vormen van de Surinaamse samenleving. Menke belichte in zijn beschouwing op het boek drie uitdagingen. De eerste is etniciteit verhelderen; groepen mensen wanneer het hun wel of niet goed uitkomt zich tot een bepaalde etnische groep willen laten behoren. “Dit was duidelijk te zien in de nationale volkstellingen van 2004 en 2012, waar er vormen van category jumping werd geconstateerd”, zegt Menke.

De tweede uitdaging is om culturele etniciteit te onderscheiden van politieke binnen regeringen. “Politieke etniciteit is verboden met sociale organisatie die wordt vertaald in de politieke verdeling, de toewijzing en de concurrentie tussen schaarse hulpbronnen. Dat kan variëren van het vedelen van baantjes in staatsbedrijven en instituten, grond, maar ook het onderhandelen van feestdagen. Met een mooi woord noemen we dat ‘consensuspolitiek’ en en ‘consensusdemocratie’, waarbij loyaliteit in de plaats komt van dekundigheid. Wanneer het politiek goed uitkomt wordt culturele etniciteit benadrukt”, zegt Menke.

Hiermee wordt er volgens hem tegelijkertijd een fundamenteel probleem verhuld, namelijk de groeiende ongelijkheid tussen etnische elites en de eigen achterban. “Wat we eigenlijk lerem is dat consensuspolitiek noch populisme de dimensies van eenheid en gemeenschapelijke waarden tussen religieuze en etnische groepen via culturele etniciteit kunnen verklaren en ook niet een duurzaam beleid kunnen opzetten om dat te onderhouden.

De derde uitdaging is de rol van religieuze instituten en leiderschap aanpassen aan de veranderende omstandigheden. De surinaamse samenleving zit vandaag de dag totaal anders in elkaar dan in de periode van verbroederingspolitiek 1955 tot 1958, haalt Menke als voorbeeld aan. Daarnaast hebben de afgelopen decenia diverse personen religieuze, etnische eb culturele groepen op een positieve manier beschreven.

Menke noemt hierbij de katholieke priester Joop Vernooij die onder andere schreef ‘Ala kerki bun’. Jhan Adhin die in de jaren vijftig ‘Eenheid in verscheidenheid’ propageerde, Hein Eersel, die Suriname typeerde als ‘Babel, maar zonder spraakverwarring’. En ook Henk Tjon die met kunst de diversiteit vertolkte met de introductie van Alakondre dron, als harmonische diversiteit van Suriname. Voor Menke is met de opsomming van deze drie uitdagingen belangrijk om de religieuze en culturele verworvenheden voor de toekomst met goed beleid te onderhouden, kritisch te vernieuwen en over te dragen aande nieuwe generatie.

Harmonie wereldreligies
Het boek van Algoe is gebasseerd op haar proefschrift met gelijknamige titel, dat ze in 2017 verdedigde omte promoveren tot doctor in de Maatschappijwetenschappen aan de Anton de Kom Univeriteit van Suriname, voorafgaand aan de boekbespreking van Menke gaf ze een presentatie over haar onderzoek, waarin ze een verklaring probeert te geven waarom er in het Caribisch gebied, met name Guyana en Suriname, in de periode 1950 tot 2014 een zekere harmonie heerst tussen de drie (wereld)religies; het hindoeïsme, de islam en het christendom. Dit tegen het licht van de 20ste eeuw die werd gekenmerkt door oorlogen, die te maken hadden met religieuze dominantie. In 1977 telde ze 24 oorlogen met een religieuze achtergrond in verschillende delen van de wereld. Zelfs denkt Menke dat die anno 2022 nog heviger zijn geworden.

“Zeker als je kijkt naar de concurrenten aan de andere kant van de wereld: Azie, Afrika en zelfs Europa, waar het conflict van Ukraïne een flinke dosis religieuze conflict is”, zegt Menke. Het boek geeft een overzicht van de ontwikkeling van het religieuze landschap in Suriname en Guyana, met de nadruk op de interactie tussen hindoes, moslims en christenen en reacties op christelijke dominantie. Het reflecteert op hoe en waarom deze religieus diverse Caribische samenleving worden gekenmerkt door relatieve harmonie, terwijl interreligieuze relaties in andere delen van de wereld worden gekenmerkt door extreme conflicten en geweld.

 

Solide fundering
De hoofdstukken onderzoeken ideologische en institutionele dimensies, waaronder de rold van overheidsbeleid, religieuze domografie, religieus leiderschap en particuliere religieuze instellingen. Algoe neemt een kritische houding aan ten opzichte van een negatieve benadering van machtsstrijd en biedt een perspectief dat religieuze diversiteit niet noodzakelijk als een belemmering voor religieuze harmonie beschouwt.

“Met deze nieuwe publicatie in het Engels wordt een positieve beleving van de religieuze diversiteit en tolerantie in onze samenleving in Zuid-Amerika, maar meer nog een stem in de wereld gegeven”, complimenteerde de professor de inzet van Algoe. “Ze heeft als wetenschapper met deze vernieuwende boodschap een solide fundering in het Caribisch gebied gelegd en de Anton de Kom Universiteit van Suriname in de regio en op internationale academische kaart geplaatst.” Een exemplaar van het boek werd aan Tanya Sitaram, directeur van de Anton de Kom Universiteit overhandigd.-

De Waretijd 4-7-2022