Voortbestaan londa ke nác in gevaar

Als de kennis, technieken en dans niet worden overgenomen door de jonge generatie, zal de londa ke nác (dans waarbij een man verkleed als vrouw optreedt) langzaam uitsterven. De meeste dansers en muzikanten zijn ouder dan veertig jaar en bereid om de kennis over te dragen, maar jongeheren schamen zich om verkleed als een vrouw, het publiek te vermaken.

Dynamiek en vitaliteit
De bezorgdheid over het voortbestaan van de londa ke nác als volkskunst, presenteerde Ratnadebie Ramsukul vrijdagavond in de ballroom van het Lalla Rookh-gebouw. Voor haar masterstudie in Education en Research for Sustainable Development deed Ramsukul vorig jaar onderzoek naar de londa ke nác. Ze verdiepte zich in de dynamiek en vitaliteit van deze volkskunst. Londa ke nác werd door de contractarbeiders meegenomen uit India en is een belangrijke aspect bij Hindostaanse vieringen, zoals huwelijk, gáw puja (gebedsdienst voor heil van de buurt) en navrátrí (negen nachten in teken van de vrouwelijke oerkracht). De dans ontstond in India nadat werd besloten dat vrouwen alleen in tempels of voor een selectieve groep mogen optreden. De londa ke nác wordt uitgevoerd door vier mannen; één danst en drie maken muziek op de dhol, dhantal en harmonium. De harmoniumspeler is teven de zanger.

Nieuwe ontwikkelingen
Londa ke nác heette vroeger Chokrá aur Chokri ke nác, omdat twee mannen dansten. De ene verkleed als een vrouw en de andere als een man, die tegelijk de komediant uithing. Uiteindelijk is alleen de ‘danseres’ overgebleven waardoor ook de naam is veranderd. Door de jaren heen heeft de londa ke nác verschillende ontwikkelingen doorgemaakt. “De dans wordt nu alleen bij Hindostaanse hoogtijdagen opgevoerd, maar ook als attractie of verrassing bij verjaardagen, Parbo Night, Keti Koti en andere feesten. De danser treedt niet alleen op met live muziek, maar kan ook worden begeleid door een DJ of baithak gáná-groep. Ook het kostuum is veranderd, omdat de originele attributen hier moeilijk te vinden zijn. De buikband wordt weleens vervangen door een sjaal die wordt gebruikt bij “belly dance”, zegt Ramsukul. Tijdens haar presentatie staat ze stil bij de liederen die speciaal tijdens het huwelijk worden gezongen. Er zijn specifieke nummer over het proces waarbij de bruidegom wordt aangekleed, zijn tulband wordt gebonden, de voeten rood worden geverfd en hij de zeven toppen van manjabladeren afbijt.

Vrees
Naar schatting zijn er momenteel niet meer dan twintig personen (muzikanten inbegrepen) die landelijk de londa ke nác opvoeren. “De jongheren willen wel de liedjes leren, maar uit vrees om voor homo te worden aangezien willen ze niet als danseres optreden. Vaak gaat hun interesse ook meer uit naar Bollywood. De oudste persoon die deze volkskunst beoefent is zeventig jaar en de jongste 41. Als de jonge generatie niet openstaat om deze volkskunst over te nemen, zal die uitsterven. Wij zitten dus misschien met de laatste generatie londa ke nac.

door Sabitrie Gangapersad (DWT 20 mei 2019)