Waarom is er in de VS zo weinig aandacht voor Puerto Rico?

Donald Trump had vorige week in de gaten dat er iets ergs was gebeurd in Puerto Rico. ‘Gouverneur Ricardo Rossello – we staan achter je en de mensen van Puerto Rico. Let op jezelf!’, twitterde hij op donderdag, een dag nadat orkaan Maria over het eiland was geraasd en tot grote overstromingen had geleid.

Dat was meteen ook zijn laatste tweet.

Sindsdien heeft de president een stuk of twintig keer uitgehaald naar sporters die zich niet patriottisch zouden gedragen en de vloer aangeveegd met John McCain en Hillary Clinton. Maar Puerto Rico is even naar het tweede plan verdwenen. Begin deze week volgden nog wat tweets en van een aangekondigd bezoek is het in alle drukte ook nog niet gekomen.

Vijf dagen na de storm is de volle omvang van de ramp nog onduidelijk. Ja: tien mensen zijn omgekomen, duizenden huizen zijn verwoest, de schade wordt voorlopig geschat op 30 miljard dollar. Maar een groot deel van het eiland is nog van de buitenwereld afgesloten. Driekwart van de wegen is onbegaanbaar, bijna alle mobiele telefoonantennes liggen eruit. De lokale autoriteiten sturen volgens internetmagazine Politico nu, als in Griekse tijden, rennende boodschappers op pad om contact te leggen met de geïsoleerde dorpen.

Bomvol ziekenhuis

Er is gebrek aan stroom, brandstof, voedsel en drinkwater. Een stuwdam vertoont scheurtjes. ‘De hysterie begint om zich heen te grijpen’, zei burgemeester Jose Sanchez Gonzales van het stadje Manati, aan de noordkust, tegen persbureau AP. ‘Het ziekenhuis staat op bezwijken. Het is bomvol. We hebben onmiddellijk hulp nodig.’

Puerto Rico, een Caribisch eiland met 3,5 miljoen inwoners, is sinds de verovering op Spanje in 1898 een Amerikaans gebiedsdeel. De inwoners zijn (naast Puerto Ricaan) wel Amerikaanse staatsburger, maar hebben geen volledig stemrecht: ze mogen wel in de voorverkiezingen stemmen, maar niet in de eindronde. Ook hebben ze geen volwaardige vertegenwoordiging in het Congres.

En dus zijn de eilandbewoners electoraal minder interessant dan de inwoners van Florida of Texas, de staten die snel federale noodhulp en financiële steun kregen toegezegd toen zij werden getroffen door Harvey en Irma.

‘We hebben meer materieel nodig’, zei gouverneur Rossello zondag via een haperende telefoonlijn tegen Politico. ‘We weten dat er helikopters en vliegtuigen in de buurt zijn die we graag zouden willen gebruiken.’ Ook vroeg hij het congres om niet te zuinig te zijn met financiële steun. Trump heeft de dag na de ramp wel financiële steun vrijgemaakt.

Federale wetten schrijven voor dat een kwart van de noodhulp door de getroffen staat zelf moet worden betaald. In het geval van Puerto Rico, dat 74 miljard dollar schuld heeft, is dat lastig. Een New Yorkse volksvertegenwoordiger, Lydia Velazquez, heeft gevraagd om clementie. Zij vroeg ook om het opschorten van het verbod op aanvoer van hulpgoederen door buitenlandse schepen, maar dat heeft de regering-Trump maandag geweigerd. Na Irma en Harvey mochten buitenlandse schepen wel helpen om met name brandstof te brengen.

Noodtoestand

Het is niet zo dat er niets gebeurt. Trump heeft donderdag de noodtoestand uitgeroepen voor Puerto Rico, wat noodhulp mogelijk heeft gemaakt. Volgens het Pentagon zijn er zes helikopters en drie vertikaal opstijgende Osprey-vliegtuigen van de marine bezig met reddingswerk. De kustwacht heeft negen schepen, helikopters en vliegtuigen ingezet. Er zijn 5.000 soldaten van de National Guard en het leger betrokken bij ordehandhaving en reddingswerkzaamheden, aldus de Fema, de federale rampenbestrijdingsdienst. Maandag arriveerden elf schepen met hulpgoederen en drinkwater in de haven van hoofdstad San Juan.

De vraag is nu of het Congres ook meer geld beschikbaar stelt zodra de eerste fase van levensreddende steun voorbij is. ‘Als dat niet gebeurt, ben ik bang dat de effecten desastreus zulen zijn voor zowel Puerto Rico als de Verenigde Staten’, aldus Rosello. ‘De massale migratie zou de economische situatie hier verslechteren en tot demografische verschuivingen leiden in andere gebieden van de VS.’

Bron: de Volkskrant