Wat is de plicht van de mens?

Als ik iets moet doen, dan moet ik eerst weten, dat het mijn plicht is dat te doen. Maar wat maakt een daad tot plicht?

Iedere daad, die naar God voert, is een goede daad en onze plicht. Iedere daad, die ons omlaag trekt, is slecht en niet onze plicht. Dus subjectief gezien zijn er daden, die ons kunnen verheffen of neerhalen. Het is onze plicht werk te doen, wat ons verheft en veredelt in overeenstemming met de idealen en werkwijzen van de maatschappij, waarin we geboren zijn. Laten we eerst de plicht doen, die ons door onze geboorte is opgelegd en daarna die, welke onze plaats in het leven en in de maatschappij ons voorschrijft. Door de geboorte kan je in een bepaalde omstandigheid of milieu geplaatst worden en oefen je vandaar uit een plicht uit. Daarom is geen enkele plicht onrein of akelig. Niemand kan op bevredigende wijze een positie innemen, waarvoor hij niet deugt. De eerste de beste kan niet op de troon als koning gaan zitten (in de Surinaamse situatie als President of Minister). Het heeft geen zin om tegen de natuur te handelen. Het hoogste werk kan slechts gedaan worden, wanneer er geen zelfzuchtig motief in het spel is en wanneer het met liefde gedaan wordt en zonder te mopperen. Hij, die het “lagere” werk doet, hoeft geen lager mens te zijn. We mogen niemand uitsluitend naar de aard van zijn plichten beoordelen, maar naar de wijze waarop en de geest waarin hij zijn plichten vervult. Laten we dus steeds datgene verrichten, wat onze plicht voorschrijft en laten we altijd bereid zijn onze schouders onder het werk te zetten. Er bestaat een algemeen aanvaarde opvatting van plicht voor de gehele mensheid, ongeacht verschil in leeftijd, godsdienst en nationaliteit en dat is: “Breng geen leed toe aan enig levend wezen; leed toebrengen is zonde; geen leed toebrengen is deugd”.

Enkele overdenkingen

• In iedere levensfase brengt de juiste vervulling van onze plichten zonder gehechtheid aan de resultaten ons tot de hoogste verwerkelijking van de volmaaktheid der ziel.
• Wedijver wekt ijverzucht op en doodt de vriendelijkheid des harten.
• Voor de mopperaar zijn alle plichten weerzinwekkend.

 Bron: Karma yoga, Swámí Vivekánanda